Współczesne wymagania ochrony środowiska wymuszają stosowanie metod ograniczających objętość i szkodliwy charakter odpadów.
W tym celu należy prowadzić racjonalną gospodarkę odpadami, która obejmuje planowane, projektowane i prowadzone działania zapewniające:
- bezpieczne dla środowiska wykorzystanie odpadów,
- zgodny z zasadami ochrony środowiska sposób unieszkodliwiania odpadów, których nie udało się spożytkować,
- zapobieganie powstawaniu oraz ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów.
Do podstawowych elementów prawidłowo działającego systemu gospodarki odpadami zaliczamy:
- stanowiska gromadzenia odpadów u ich wytwórców,
- przedsiębiorstwa wywozu odpadów,
- składnice (zbiornice) odpadów i surowców wtórnych,
- zakłady specjalizujące się w wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu odpadów,
- składowiska pozostałości.
Unieszkodliwianie powstających odpadów w sposób zgodny z zasadami ochrony środowiska można uzyskać przez:
- wyselekcjonowanie masy odpadów o charakterze surowców wtórnych z zagospodarowaniem wydzielonych składników użytecznych,
- wydzielenie z masy odpadów substancji organicznych oraz poddanie jej procesowi przetworzenia a następnie zagospodarowanie,
- neutralizację metodami fizyko-chemicznymi wybranych grup odpadów,
- poddanie palnych składników odpadów redukcji termicznej z odzyskiem energii,
- składowanie na specjalnie przygotowanych składowiskach pozostałości po przetworzeniu.
Niewątpliwie ułatwieniem w realizacji wymienionych zadań będzie sprecyzowanie określonych celów krótkoterminowych, średnioterminowych oraz perspektywicznych, które powinny uwzględniać potrzebę realizacji zrównoważonego rozwoju oraz wymogi prawa Unii Europejskiej (w szczególności dyrektywy ramowej o odpadach).
Cele krótkoterminowe odnoszą się głównie do problemów wynikających z niewłaściwego postępowania z odpadami w przeszłości. Do priorytetów w tym zakresie należą działania związane z gospodarowaniem odpadami, w szczególności:
- określenie szczegółowych warunków postępowania z odpadami (wykorzystania, termicznego przekształcania odpadów oraz stosowania innych form unieszkodliwiania w tym składowania oraz transportu),
- uszczegółowienie zasad gospodarowania takimi odpadami, jak: oleje odpadowe, zużyte baterie i akumulatory, osady ściekowe oraz opakowania,
- sprecyzowanie zasad zmniejszania zagrożeń środowiska stwarzanych przez azbest,
- przygotowanie programów likwidacji odpadów niebezpiecznych, zawierających metale ciężkie (rtęć, ołów, kadm itp.) oraz trwałe zanieczyszczenia organiczne (PCB), w odniesieniu do odpadów wytwarzanych oraz nagromadzonych,
- identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu działań na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
15