1531834673

Rozdział 1 Systemy Informacji Geograficznej

W rozdziale przedstawione zostaną wybrane definicje Systemów Informacji Geograficznej (ang. Geographic Information Systems: akronim GIS), inaczej Systemów Informacji Przestrzennej (SIP), albo Systemów Geoinformacyjnych; historia powstania i użytkowania, najważniejsze i najczęściej spotykane pojęcia związane z obróbką danych w GIS. Ma to na celu ułatwić zrozumienie praktycznej części pracy. Na koniec omówione będą wybrane przykłady zastosowania GISu w badaniach archeologicznych na świecie i w Polsce.

1.1 Definicja Systemów Informacji Geograficznej

GIS mają kilka definicji. Jako narzędzie uniwersalne stosowane są w różnych dziedzinach nauki, także w biznesie i zarządzaniu. Każda dyscyplina przystosowała GIS do swoich specyficznych wymogów. Jedna z pierwszych definicji, która została sformułowana w 1979 r. przez K.J. Deucker’a mówi, że są to „zestaw systemów informacji, w którym baza danych składa się z obserwacji o cechach, działalności i zdarzeniach rozlokowanych przestrzennie, zdefiniowanych, jako punkty, linie i obszary. GIS przetwarzają te dane umożliwiając przeprowadzenie analiz przestrzennych.”¹⁷ Dzisiaj GIS to także m. in. zbiór map cyfrowych i narzędzie służące do „ujawnienia ukrytych prawidłowości w rozmieszczeniu danych przestrzennych.”¹⁸ GIS m. in. dzięki wsparciu przewidywania lokalizacji pewnych zjawisk w przestrzeni, pozwalają na „zapis danych w logicznej strukturze, wszechstronną ich analizę i wizualizację.” ¹⁹

Jedna z definicji GIS podaję, że są one złożone ze sprzętu, oprogramowania, metod badawczych, zespołu ludzi (użytkowników i twórców) oraz odpowiedniej organizacji. Dodatkowo integrują sieciowo dane gromadzone, zarządzajane, analizowane i interpretowane przez użytkowników. GIS definiuję się również jako zasady służące zbieraniu, analizowaniu i przechowywaniu informacji o obszarach kuli ziemskiej²⁰. Powtarzalną funkcją GIS są gromadzenie, manipulowanie, analiza i przedstawienie informacji o przestrzeni, przy wykorzystaniu, nie monolitycznego programu, ale zestawu specjalnych narzędzi łączących

¹⁷    D. Gotlib, A. Iwaniak, R. Olszewski 2007, s. 10.

¹⁸    M. F. Goodchild, D. J. Longley, Maguire, D.W. Rhind 2008, s. 16.

¹⁹    D. Gotlib, A. Iwaniak, R. Olszewski 2007, s.9.

²⁰    www.geoinformacja.pl (wgląd: 14.12.2009); W. Mania, s. 1; R. Zaplata 2006, s. 173.

13