1629290179

4 R

Wykorzystanie Systemu Skanującego MDL Quarryman® ALS w ocenie złóż surowców skalnych oraz w opracowywaniu technologii urabiania

Maria Brych

„Poltegor-Instytut" Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Wrocław

W pracy przedstawiono dwa projekty badawczo-wdrożeniowe z wykorzystaniem laserowego systemu skanującego. Badania zostały przeprowadzone w warunkach kopalnianych i na zlecenie inwestora: projekt dotycząc)' oceny geotechnicznej skarp i przeznaczenia złoża oraz projekt wspomagający ustalenie technologii urabiania kopaliny. Podano schemat prowadzenia pomiarów w wyrobisku kopalni w zależności od pożądanych efektów. Omówiono procedurę przetwarzania uzyskanych danych pomiarowych, wraz z przykładowymi wizualizacjami i ich konkretny m zastosowaniem w innych aplikacjach komputerowych.

8 P

Rekonstrukcja holoceńskich przekształceń szaty roślinnej oraz elementów gospodarki pradziejowej w świetle badań osadów dennych Jeziora Rączego na Ziemi Pyrzyckiej. Zarys problematyki i wstępne wyniki badań Karolina Brzozowska

Zakład Geologii i Paleogeografii, Instytut Nauk o Morzu, Uniwersytet Szczeciński,

Ziemia Pyrzycka, charakteryzująca się obecnością żyznych czarnych ziem, jest znana z dużej liczby stanowisk archeologicznych pochodzących ze wszystkich epok i okresów pradziejowych. Brak jest. natomiast, nowoczesnej dokumentacji paleo-ekologicznej dotyczącej historii przyrodniczej tego obszaru. Podjęte przez mnie badania palinologiczne osadów dennych Jeziora Rączego, powinny wypełnić lukę w tym zakresie.

Jezioro Raczę położone na północny zachód od jeziora Miedwie, jest doskonałym obiektem badań paleobotanicznych nad historią roślinności i zmian środowiska pod wpływem działalności człowieka na tym obszarze. Dobry' poziom dokumentacji zdarzeń paleoekologicznych zapewnia niewielka powierzchnia misy jeziora (ograniczenie w spektrach pyłkowych elementu pochodzącego z dalekiego transportu) oraz wysokie tempo akumulacji osadów' umożliwiające dużą rozdzielczość chronostratygraficzną analiz.

Przedmiotem badań palinologicznych i litologicznych jest profil osadów dennych o długości ponad 10 m. Wstępne wyniki analizy pyłkowej dokumentują historię roślinności na Ziemi Pyrzyckiej we wczesnym holocenie obejmującą fazę sosnowo-brzozową, ekspansję leszczyny, a następnie rozwój mezofil-nych lasów liściastych i zbiorow isk z dominacją olszy. Analizy litologiczne wskazują na dużą zmienność zawartości materii mineralnej, co obrazuje zróżnicowane tempo denudacji związane z okresami ekspansji i zahamowania działalności ludzkiej na tym terenie.

11 P

Architektura podłoża prekambryjskiego terranów małopolskiego i Brunovistulicum, platforma zachodnioeuropejska

Zbigniew Bula', Jerzy Żaba²

¹ Oddział Górnośląski Państwowego Instytutu Geologicznego, Sos-¹ Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec

Na południu Polski są wyróżniane dwie duże, regionalne jednostki tektoniczne reprezentowane przez bloki (terrany) małopolski i Brunovistulicum. Ich granicę stanowi strefa uskokow a Kraków-Lubliniec. Różnią się one zarówno budow ą prekambryjskiego podłoża, jak i przykrywających je utworów paleozo-icznych wykazujących odmienny rozwój paleogeograficzno-facjalny oraz paleotektoniczny. Od sąsiednich jednostek tektonicznych są oddzielone walnymi strefami rozłamowymi.

Podłoże prekambryjskie terranu małopolskiego tworzą słabo przeobrażone (anchimetainorficzne) i silnie tektonicznie zdeformowane silikoklastyki ediakaru o charakterze fliszowym. Fundament krystaliczny, na co wskazują dane geofizyczne, występuje na głębokości poniżej 10 km.

Do najstarszych utw'orów wchodzących w skład podłoża Brunovistulicum należą archaiczne i wczesnoproterozoiczne skały metamorficzne występujące w obrębie zrębu Rzeszotar (2,6-2,8 i 2,0 Ga). Dalej na zachód stwierdzono prekambryjskie, anchimetainorficzne silikoklastyki ediakaru. Na południe i zachód od nich rozciągają się kadomskie skały prekambryjskie (640-545 Ma), odsłaniające się na powierzchni tylko w rejonie Brna. W zachodniej części Brunovistulicum (Sudety Wschodnie) występują waryscyjskie ortognejsy. Wiek ich pro-tolitów w aha się w’ szerokich granicach od ok. 1020 Ma. przez 680-570 Ma, do ok. 520-500 Ma.

Podłoże Brunovistulicum odznacza się heterogeniczną budową. Na obszarze Polski tworzą je dwa fragmenty skorupy reprezentow ane przez wczesnokarelskie i karelskie skały metamorficzne zrębu Rzeszotar oraz kadomskie skały krystaliczne i anchimetainorficzne występujące na W od Rzeszotar. Pomiędzy nimi, w obrazie pola magnetycznego AT, zaznaczają się dw ie rozlegle - łączące się z sobą- dodatnie anomalie magnetyczne, których maksima przypadają w okolicach Tychów i Jordanowa. Pochodzenie tych anomalii jest wiązane z obecnością skal typu gabr, diabazów' i/lub ultrabazytów (ofiolitów). W nawiązaniu do wcześniejszych poglądów można obecnie przyjąć, że oś anomalii Tychy-Jordanów' wyznacza przebieg strefy kontaktu (szwu ofiolitowego) pomiędzy dwoma różno-wiekowy mi fragmentami skorupy tworzącymi podłoże Bru-novistulicum: archaiczno-w'czesnoproterozoicznym (karelskim) i neoproterozoicznym (kadomskim).

9 R

Litofacjalne zróżnicowanie oraz zapis zmian paleośrodowiskowych w późnoglacjalnych i holoceńskich osadach doliny Regi z okolic Łobza

Bernard Cedro, Tomasz Rusiniak Instytut Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin

Na podstawie analizy pionowego następstwa oraz przestrzennego rozmieszczenia osadów wypełniających dno doliny Regi rozpoznano szereg litofacji utworów późnopleistoceńskich i holoceńskich. Na podstawie określonych cech wyróżniono osady fluw ioglacjalne, aluwia rzeki roztokowej, aluwia rzeki meandrującej, osady jeziorne (gytie) oraz osady bagienne (torfy).

Ewolucja koryt rzek przymorskich (w tym także Regi) rozpoczęła się u schyłku plenivistulianu, (kiedy to powstały poziomy glacifluwialne: sandrowe i sandrów' dolinnych). Okres ten zakończył się na przełomie plenh istulianu i późnego vistu-lianu, gdy doszło do uformowania się odpływu w kierunku północnym. W konsekwencji zaczął się tworzyć współczesny system doliny Regi, w obrębie której wytapiały się jeszcze bryły zagrzebanego lodu. W efekcie na dnie dzisiejszej doliny spotyka sić ulady niewielkich jezior wytopiskowych po-wstauych w miejscu wytapiania sić wielkiej bryuy martwego lodu, a takye kopalne baseny sedymentacyjne podńcielone allr.dzkim poziomem organicznym. Na ten przedziau czasowy

15