1650025886

wewnątrzmięśniowych, w tym enzymów, takich jak kinaza kreatynowa (CK) oraz podwyższa się poziom wskaźników stanu zapalnego (np. stężenie białka C-reaktywnego), wskazując na uszkodzenie tkanek. Mikrouszkodzenia mięśni powodują obniżenie ich siły i zakresu ruchów, co może zakłócać wykonywanie zadań treningowych.

Kluczową rolę w indukowaniu zintegrowanej odpowiedzi organizmu na nadmierne obciążenie wysiłkiem pełnią cytokiny. Są to białka lub peptydy o małej masie cząsteczkowej, produkowane i wydzielane przez różne komórki, np. makrofagi czy uszkodzone komórki mięśniowe. Cytokiny uczestniczą w przekazywaniu sygnałów między komórkami różnych tkanek i narządów. Niektóre cytokiny mają działanie prozapalne, chociaż znane są również cytokiny o właściwościach antyzapalnych.

Zakładając, że uszkodzenia mięśni mogą być przyczyną pojawienia się zespołu przetrenowana, zaproponowano następująca kaskadę oddziaływań (Ryc. 2). Uszkodzone pod wpływem wysiłku włókna mięśniowe produkują prozapalne cytokiny, inicjujące powstawanie stanu zapalnego, który związany jest z infiltracją neutrofili i makrofagów do miejsc objętych uszkodzeniem. Sygnał z mięśni wywołuje odpowiedź ze strony mózgu, wątroby i systemu immunologicznego. Aktywacja centralnego układu nerwowego przez prozapalne cytokiny odbywa się przez podwzgórze, w którym zlokalizowane są receptory cytokin. Związanie się cytokiny z receptorem powoduje aktywację osi podwzgórze-przysadka-kora nadnerczy i jednocześnie pogorszenie funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka-gonady. W konsekwencji wzrasta stężenie katecholamin i kortyzolu i obniża się stężenie testosteronu we krwi, tak więc dochodzi do zmian profilu hormonalnego, obserwowanego w zespole przetrenowania, a następnie do zmian nastroju i zachowania. Wzrost stężenia kortyzolu we krwi przyczynia się również do nasilenia degradacji białek mięśniowych. Cytokiny prozapalne stymulują również wątrobę do produkcji białek ostrej fazy, np. białka C-reaktywnego. Zwiększone pobieranie aminokwasów przez wątrobę do syntezy tych białek może być jedną z przyczyn spadku stężenia aminokwasów, w tym glutaminy, we krwi. Obniżone stężenie glutaminy, substratu energetycznego leukocytów, wywołuje supresję funkcji komórek układu immunologicznego, czego następstwem jest zwiększoną częstość występowania infekcji. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że stan zapalny, jako zintegrowana reakcja organizmy na uszkodzenie, jest jedynym czynnikiem zdolnym zainicjować procesy regeneracyjne.

4