6075430516

wewnątrztarczycowego niedoboru jodu, zwiększa się uwalnianie miejscowych czynników wzrostowych takich, jak EGF, VEGF, IGF-1, a zmniejsza się antyproliferacyjne działanie TGF-(3 [37, 40, 41], TSH stymuluje przerost tyreocytów (hypertrophia), a uwolnione czynniki wzrostowe powodują zwiększenie liczby tyreocytów (hyperp/asia) [25, 42, 43], Końcowym efektem niedoboru jodu jest powstanie wola. Początkowo ma ono charakter wola miąższowego i nie towarzyszą mu zaburzenia czynności tarczycy. Z upływem lat zmiany wsteczne prowadzą do tworzenia się torbieli, rozplemu tkanki łącznej i pojawienia się drobnych zmian guzkowych w tarczycy. W każdym wieloletnim wolu z niedoboru jodu, występuje populacja komórek funkcjonujących autonomicznie. Namnażanie się tych komórek, stymulowane przez miejscowe czynniki wzrostowe, prowadzi do rozwoju wola guzowatego, a to wiąże się z ryzykiem rozwinięcia się nadczynności tarczycy i raka tarczycy [25, 41, 42, 43],

Minimalna ilość jodu, zapobiegająca powstawaniu wola z niedoboru tego pierwiastka, wynosi 1 pg/kg masy ciała. Zalecana podaż dobowa jodu, zazwyczaj dwukrotnie wyższa od minimalnej, uwzględnia efekt rozcieńczenia, klirens nerkowy oraz działanie substancji wolotwórczych i innych czynników związanych z zanieczyszczeniem środowiska [44, 45, 46, 47]. Wykazano, że na obszarach nie dotkniętych endemią wola, dobowe wydalanie jodu z moczem wynosi 100-150 pg ; stąd również dobowa podaż jodu powinna wynosić nie mniej niż 100 pg, optymalnie 150 pg [48]

Zapotrzebowanie na jod, jak również na hormony tarczycy, w ciągu życia osobniczego człowieka nie jest stałe. Istnieją przedziały wiekowe (okres wzrostu i dojrzewania) oraz pewne stany fizjologiczne (okres ciąży i laktacji), w których zapotrzebowanie na jod, ze względu na konieczność zwiększania produkcji hormonów tarczycy, jest większe [18, 25, 44, 45].

Zgodnie z zaleceniami podanymi przez WHO, UNICEF i ICCIDD dobowa podaż jodu powinna wynosić [49, 50] :

•    90 pg dla noworodków, niemowląt i dla dzieci do 5 roku życia

•    120 pg dla dzieci od 6 do 12 roku życia

•    150 pg dla dzieci powyżej 12 roku życia i dla dorosłych

•    200 pg dla kobiet ciężarnych i karmiących.

12