1933501466

□    Przywrócenie i utrzymanie właściwych warunków wodnych

□    Podtrzymanie, a na znacznej części przywrócenie procesów torfowtwórczych

□    Ochrona jezior dystroficznych,

□    Ochrona roślinnych zespołów torfowiskowych: mszaru dolinkowego Caricetum limosae, mszaru czerwonego i sosnowego Sphagnetum magellanici i S.m. pinetosum, boru bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum, brzeziny bagiennej Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis

□    Ochrona fragmentów acidofilnych lasów bukowo-dębowych Fago-Quercetumi i kwaśnej buczyny Luzulo pilose-Fagetum,

□    Ochrona siedlisk przyrodniczych Natura 2000: 3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne, 7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe), 7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea), 9IDO Bory i lasy bagienne, 9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion).

□    Ochrona rzadkich i zagrożonych wysokotorfowiskowych gatunków roślin naczyniowych i mchów torfowców,

□    Ochrona rzadkich i zagrożonych gatunków porostów

□    Utrzymanie i zwiększenie różnorodności bezkręgowców tyrfobiontycznych - stenotopów typowych

□    Utrzymanie i zwiększenie różnorodności bezkręgowców tyrfobiontycznych - stenotopów typowych dla torfowisk sfagnowych i jezior dystroficznych,

□    Utrzymanie i zwiększenie różnorodności fauny związanej z martwymi, obumierającymi i dziuplastymi drzewami oraz starymi drzewostanami (zarówno typowej dla lasów liściastych i mieszanych na gruncie mineralnym, jak i związanych z sosną lub świerkiem), zwłaszcza gniazdowania włochatki i siedlisk chrząszczy saproksylicznych saproksylicznych.

□    Utrzymanie i zwiększenie liczebności cennych ptaków wodno-błotnych typowych dla leśnych jezior dystroficznych (zwłaszcza gniazdowania bielika)

1.11. Ocena dynamiki procesów i zjawisk

Dynamika procesów zachodzących w szacie roślinnej oraz siedliskach rezerwatu, w tym zwłaszcza w glebach utworzonych z torfów, może być oceniona tylko bardzo ogólnie i poprzez analogie do procesów obserwowanych na innych torfowiskach kopułowych, które także znalazły się pod wpływem gospodarki leśnej. Wynika to z faktu, że dane o szacie roślinnej rezerwatu dotyczące okresu sprzed jego utworzenia oraz w momencie powołania są szczątkowe i w żadnym stopniu nie upoważniają do bezpośredniej oceny tempa jakościowych i ilościowych różnic między stanem obecnym a przeszłym. Jedyne zachowane informacje dotyczą bezpośredniego sąsiedztwa Jez. Wielkiego i obejmują wykaz pojedynczych, najcenniejszych gatunków roślin naczyniowych i torfowców (Wangerin 1916, Wodziczko 1926), informacje o gniazdowaniu głuszca i żurawia, a także, że „najcenniejsze są tereny przylegające do jeziora od wschodu, porosłe rzadko rozrzuconemi, karłowatemi sosenkami” (Wodziczko 1926). W tych artykułach znajduje się także informacja o ple torfowcowym wzdłuż części brzegu jeziora oraz o borze bagiennym dochodzącym do brzegu. Na mapie z 1880 r. całe torfowisko jest sygnowane jako bezleśne mokradło, jedynie z pojedynczymi drzewami. Na tej podstawie można wnioskować, że najstarsze drzewostany i przestoje na torfowisku mogą mieć naturalną genezę i przypuszczalnie stanowić pierwsze pokolenie drzew.

Również całkowity brak danych o wysokości i dynamice zmian lustra wody w torfowisku jest zasadniczym utrudnieniem w ocenie zmian zachodzących bezpośrednio pod wpływem przeprowadzonych odwodnień, ewentualnie również ich zatrzymania wskutek braku konserwacji rowów. O wielkości zmian lustra wody w torfowisku można wnioskować pośrednio na podstawie zmian poziomu wody w jeziorze Wielkim: w według mapy 1:100 000 z lat 1862-1879 znajdował się on na wysokości 219 m. npm. (w stos. do poziomu NN=Amsterdam, w stosunku do obecnego punktu odniesienia Kronsztad byłoby to 219,3 m). Według Wangerina (1916) bór sosnowy na brzegu jeziora był położony 30 cm nad poziomem pła torfowcowego, czyli nie więcej niż 40-50 cm nad lustrem wody. W 1972 lustro wody znajdowało się na wysokości 217,9 m (Kronsztad), po skorygowaniu do poziomu NN (Amsterdam) jest to 217,6 m. npm. Według własnych obserwacji z początku lat 80 XX w. na wschodnim brzegu jeziora był ok. 80-centymetrowej wysokości „klif’ torfowy z osypującego się przesuszonego torfu. Obecnie pod wpływem działających zastawek spiętrzających poziom wody został podniesiony o 30-40 cm i obecnie znajduje się ok. 40-50 cm poniżej powierzchni torfu na brzegu, ale bez precyzyjnej niwelacji nie można tego dokładnie określić ze względu na postępujący proces osiadania torfu.

10