1933502079

gęste lasy, głównie świerkowe. Natomiast same powierzchnie skarp w górnej części często pozbawione są roślinności. W ich środkowych partiach pojawiają się pojedyncze trawy, krzewy dzikiej róży, czasami jałowca, w końcu niewielkie drzewa. W miejscach podmokłych obecna jest typowa roślinność wilgotnolubna, na przykład knieć błotna.

W związku ze sporymi nachyleniami terenu i jego podmokłością obszar ten jest słabo zagospodarowany. Prowadzi się tu jedynie, w ograniczonym zakresie, gospodarkę leśną [Hełdak, 2014]. Kilkaset metrów na północ od omawianego terenu zachodnie stoki Czarnej Góry pozbawione są już skarp i w miejscu tym, w roku 2010, uruchomiono nowoczesny krzesełkowy wyciąg narciarski. Teren badań zaprezentowano na ryc. 1.

0 Miejsce pomiarów

Ryc. 1. Teren badań z zaznaczonymi miejscami szczegółowych pomiarów spękań ciosowych Źródło: Opracowanie własne.

3. Charakterystyka spękań ciosowych na Podhalu

W piaskowcach fliszu podhalańskiego spękania ciosowe wykazują wiele cech charakterystycznych. Pierwszą z nich jest wyraźna zależność gęstości spękań od miąższości warstwy skalnej. Ogólnie rzecz biorąc gęstość ta wzrasta i jej regularność jest większa w warstwach mniej miąższych [Halicki, 1963; Boretti - Onyszkiewicz, 1968; Ludwiniak, 2008]. Spękania te przecinają ponadto warstwę skalną pod stałym kątem około 80-90 stopni [Boretti - Onyszkiewicz, 1968; Kukulak, 1988], chociaż zaobserwowano też upady o mniejszych wartościach [Hełdak, 2014], Stwierdzono ponadto, że spękania ciosowe są starsze niż inne struktury tektoniczne, a ich wiek oceniono na koniec oligocenu / środkowy miocen [Mastella, Ozimkowski, 1979; Ludwiniak, 2008].

Do najczęstszych kierunków spękań ciosowych należą dwa przedziały: pierwszy, od 50 do 60 stopni oraz od 155 do 165 stopni. We wschodniej części Podhala (a więc w miejscu prowadzenia pomiarów na potrzeby niniejszej pracy) stwierdzono ponadto istnienie dwóch dodatkowych kierunków spękań: o azymucie około 180 stopni oraz od 15 do 20 stopni [Halicki, 1963]. Szczegółową analizę kierunków spękań ciosowych na Podhalu przeprowadził ostatecznie M. Ludwiniak (2008). Wyróżnił on więcej, bo w sumie aż 5 zróżnicowanych morfologicznie zespołów ciosu na Podhalu:

1.    dwa zespoły diagonalne (od 143 do 173 stopni oraz od 13 do 58 stopni);

2.    jeden zespół poprzeczny (od 175 do 25 stopni);

3.    jeden zespół podłużny (od 65 do 103 stopni)

4.    oraz jeden zespół subpodłużny (od 48 do 78 stopni).

Autor ten ponadto stwierdził, że w poszczególnych odsłonięciach uwidoczniają się maksymalnie cztery zespoły ciosu. Co więcej, powstawały one etapowo.