1933502201

więzów rodzinnych. Niewątpliwie jednak kryzys psychiczny bezrobotnego przenosi się na stan psychiczny współmałżonka i niekorzystnie wpływa na sytuację dziecka w rodzinie. Dla dziecka sytuacja ta wiąże się z pogorszeniem wyników nauczania, równowagi emocjonalnej oraz zdrowia. Skrajnym przejawem patologii w rodzinie stwarzanej przez bezrobocie jest znęcanie się nad dziećmi.

• postawę wobec pracy - każdy człowiek, który ma pozytywny stosunek do pracy odczuwa jej utratę jako osobisty dramat życiowy. Niektórzy ludzie bardziej niż inni cenią sobie pracę i właśnie ci „przywiązani” do pracy częściej odczuwają różnego rodzaju zaburzenia psychiczne po jej utracie.

Część badań potwierdza również zależność, iż negatywne symptomy bezrobocia są wyraźniejsze wśród bezrobotnych, którzy utracili pracę o dobrej jakości, niż wśród tych, dla których dotychczasowe zatrudnienie nie miało cech dobrej pracy, czyli nie pozwalało na wykorzystanie zdolności i umiejętności pracownika (Kornacka-Skwara, 2004). Niewątpliwie stan psychiczny osoby bezrobotnej zależy od tego, co utraciła w wyniku straty pracy i co może zyskać pracę podejmując. Są więc wśród osób bezrobotnych takie, które odczuwają negatywne skutki w wyniku straty pracy, ale są też takie, które ich nie odczuwają.

2.3. Wybór strategii zaradczych w sytuacji utraty pracy.

Wśród większości osób pozostających bez pracy, obecna sytuacja na rynku pracy jest oceniana jako przejaw dezorganizacji i degradacji społecznej. Dla niektórych osób bezrobotnych jest to jednak sytuacja mobilizująca i aktywizująca do działania. Utrata pracy wyzwala wiele negatywnych emocji, które mogą odgrywać rolę osłabiającą lub motywującą w procesie poszukiwania pracy. To my decydujemy, czy pod wpływem kryzysu, negatywnych emocji załamiemy się, czy będą one dla nas zapowiedzią rozwoju - punktem zwrotnym (Litwosz, Pankiewicz, Staroń, Kostecka, 2003). Możemy przypuszczać, iż osoba, która postrzega utratę pracy, jako sytuację mobilizującą do działania, zmuszającą do poszukiwania nowych, twórczych rozwiązań, jako sytuację, na której zmianę ma wpływ nie pozostanie na długo osobą bezrobotną.

Różnice w postrzeganiu i podejściu do własnej sytuacji życiowej są z pewnością uwarunkowane przez cechy osobowościowe. Według Skarżyńskiej (1996r) istnieją pewne cechy predysponujące do „bycia bezrobotnym”, autorka zalicza do nich: niską samoocenę, małą aktywność, niską satysfakcję z życia, depresyjność, niskie wartościowanie pracy.

Bezrobocie nie jest sytuacją utraty możliwości. Chociaż dla jednych jest doświadczeniem traumatyżującym i demobilizującym, to dla innych jest wyzwaniem

11