1941125353

i ofiarnych nauczycieli. Stanowiska dyrektorów w liceach pedagogicznych zwłaszcza po wojnie powierzano nauczycielom, którzy pełnili identyczne funkcje przed wojnq lub pracowali w tego rodzaju zakładach. Natomiast braki w kadrze nauczycielskiej uzupełniano w drodze zatrudniania nauczycieli z pełnymi kwalifikacjami do nauczania w szkolnictwie podstawowym, głównie pracujqcych w szkołach ćwiczeń, oraz nauczycieli liceów ogólno-kształcqcych. Odnotowujqc fakt, iż licea pedagogiczne, w miarę rozwoju, były tym działem szkolnictwa, w którym nie występował na ogół brak nauczycieli, trzeba pamiętać o korzystnym statusie prawnym tej grupy pracowników oświaty. Nauczyciele liceów pedagogicznych pracowali w mniejszym wymiarze godzin oraz pobierali wyższe wynagrodzenie w porównaniu z nauczycielami średnich szkół ogólnokształcqcych. Było ono wyższe o 15% w przypadku posiadania studiów wyższych i o 10% dla nauczycieli bez wykształcenia akademickiego. W 1945 r. licea pedagogiczne zatrudniały 839 nauczycieli, w następnych latach wzrastała ilościowo kadra pedagogiczna: 1949/50 — 2 100, 1964 — 3 142, a w r. 1966, czyli w okresie ich stopniowej likwidacji — 1 813 ^7:\

Jakkolwiek stan kadrowy liceów pedagogicznych kształtował się korzyst niej niż w pozostałych typach szkół średnich, to jednak procent zatrudnionych w nich nauczycieli bez wymaganych formalnych kwalifikacji był wysoki. Sytuacja pod tym względem wyglqdała oczywiście rozmaicie w poszczególnych latach i w różnych województwach. Najbardziej niekorzystny wskaźnik zatrudnienia nauczycieli niekwalifikowanych przypadał na rok szk. 1950/51 i wynosił 40% ⁷\ Z upływem lat sytuacja kadrowa liceów pedagogicznych ulegała systematycznej poprawie zarówno w wyniku zdobywania przez nauczycieli wyższego wykształcenia systemem zaocznym, jak dopływu absolwentów uniwersytetów, wyższych szkół pedagogicznych i innych uczelni wyższych. Jeśli idzie o niektóre województwa, to odsetek nauczycieli liceów bez pełnych kwalifikacji był jeszcze wyższy, np. w woj. lubelskim w roku szk. 1949/50 ponad 50% ogółu zatrudnionych w liceach pedagogicznych nie posiadało pełnych kwalifikacji do nauczania w szkolnictwie średnim ⁷⁵, zaś w woj. szczecińskim w roku szk. 1950/51 wskaźnik ten wynosił 56%, a w woj. zielonogórskim w rok później aż 83,6% ⁷⁶. Natomiast w woj. kieleckim w roku szk. 1952/53 zatrudniano 42% nauczycieli bez kwalifikacji, w roku zaś 1953/ /54 — 37% ⁷⁷. Kieleckie władze szkolne oceniły wówczas następująco sy-

⁷³    B. R a t u ś, op. cit._f s. 49; W. Iwanowski, Kadry nauczycielskie, zatrudnienie, ruch służbowy, odpływ, kształcenie, Warszawa 1968, s. 114.

⁷⁴    K. Wojciechowski, Z historii kształcenia kadr nauczycielskich w Polsce Ludowei s. 311.

⁷⁷ J. Doroszewski, Szkolnictwo pedagogiczne na Lubclszczyźnie w latach 1944— — 1948 (w:) Przcglgd Historyczno-Oświatowy, 1980, nr 1, s. 88.

B. R a t u ś, op. cif., s. 50.

Szymański, Zakłady kształcenia nauczycieli w Kiclcckiem, Kielce 1975, s. 35.

45