kiego rodzaju dobra pośrednio lub bezpośrednio z produkcją trzech podstawowych gałęzi eksportu związane. Prócz tego, siłą rzeczy, rozwój tych zasadniczych gałęzi eksportu, w oparciu o naturalne bogactwa Finlandii, odbił się poniekąd ujemnie na produkcji szeregu artykułów gotowych — przemysłowych, co stwarza na nie naturalne zapotrzebowanie.
W tych warunkach naturalnem jest, że Polska ma możność konkurowania w dziedzinie stosunkowo dużej ilości wyrobów gotowych jak: przetwory chemiczne, wyroby włókiennicze, maszyny tkackie itd. na rynku finlandzkim i jeżeli eksport polski w tej dziedzinie wzrasta, to tylko dzięki jego zdolnościom konkurencyjnym, gdyż rynek finlandzki jest wolny. Osobną dziedzinę stanowią węgiel, zboże, pasza, cukier i inne przetwory spożywcze, którym znowuż konkurencja międzynarodowa zakreśla granice na wolnym rynku finlandzkim.
W tych warunkach stwierdzić można, że ujemny dla Finlandii bilans handlowy z Polską jest wynikiem wzajemnego równoważenia się wielkości gospodarczych w całym kompleksie handlu zagranicznego Finlandii, i jako taki, nie posiada żadnych cech sztuczności.
W dziedzinie stosunków z Estonią, jeśli chodzi o płaszczyznę ściśle handlową, napotykamy warunki odmienne, niż w Finlandii, ze względu na to, że jest to rynek zamknięty, przy czym zaznaczyć należy, że reglamentacja została tam wprowadzona znacznie wcześniej, niż w Polsce. Nie przeszkadza to jednakże normalnemu i przyjaznemu rozwojowi wzajemnych stosunków handlowych, który znajduje swój wyraz we wzroście obrotów w 1936 r. po chwilowym spadku w 1935 r.
Stosunkowo szczupłe rozmiary tego handlu wynikają przede wszystkim z dość szczupłych granic chłonności spożywczej rynku estońskiego, oczywiście z powodu liczby zaludnienia, nie zaś ogólnego standard oi life, który tam jest bardzo wysoki.
Druga przyczyna — analogiczna jak przy Finlandii — wspólność zainteresowań eksportowych Estonii i Polski.
W odróżnieniu jednak od Finlandii, w Estonii wyraźnie zaznaczył się jedynie jeden dział eksportowy: produkty hodowlane, który wyniósł w 1935 r. blisko 40% ogólnej wartości wywozu, są zaś wszelkie dane do suponowania, że w 1936 r. ten stosunek procentowy jeszcze wzrósł. Inne artykuły eksportu estońskiego jak: papier, drzewo, surowce włókiennicze, tkaniny wełniane, są rozłożone harmonijnie w wachlarzu eksportowym Estonii.
Powracając do stosunków handlowych polsko-estońskich, zaznaczyć należy, że pomimo dość ograniczonych możliwości wzajemnej wymiany towarowej, ustaliły się od szeregu lat jej główne elementy. Tak sprowadzamy z Estonii przędzę bawełnianą, galalit, ryby, — wywozimy zaś węgiel, cukier, wyroby żelazne, sodę i dorywczo — zboże.
Reasumując, możemy z całem zado- -woleniem podkreślić, że chociaż naturalny bieg rzeczy zakreśla naszym stosunkom handlowym z Finlandią i Estonią dość szczupłe granice, to jednak w tych granicach wymiana odbywa się bez żadnych tarć i nawet w wypadkach spornych, bardzo zresztą rzadkich, zawsze znajdujemy wspólną płaszczyznę porozumienia.
Izba Handlowa Baltycko-Skandynawska.
*
Krajowe bydło estońskie w Vóhma.
19