1941127180

137

ZA CZY PRZECIW?

Najwięcej artykułów o tematyce niemieckiej (blisko 2/3) opublikowano w ostatnim kwartale roku 1989. Naturalnie tak wysoka liczba tekstów powodowała, że właśnie w tym okresie odnajdujemy je we wszystkich wyróżnionych wcześniej działach tygodnika. Takie nagromadzenie publikacji odnoszących się do kwestii niemieckich akurat w tym czasie nie powinno budzić jednak żadnego zdziwienia. Ostatnie trzy miesiące roku 1989 to okres szczególnie (nawet jak na ten przełomowy rok) obfitujący w wydarzenia, brzemienne w skutki dla obu państw niemieckich. To końcowa faza exodusu obywateli NRD, czas największych od 1953 roku i wciąż przybierających na sile demonstracji ulicznych (znanych jako tzw. Monntagsdemonstrationen) oraz wzrostu niepokojów i napięcia społecznego w społeczeństwie Wschodnich Niemiec. To także czas obchodów jubileuszu 40-iecia NRD i towarzyszącej im, dziś już niemal historycznej, wizyty Michaiła Gorbaczowa¹. To organizowanie się pierwszych ugrupowań opozycyjnych (Neues Forum, powołanie do życia wschod-nioniemieckiego Okrągłego Stołu), otwarcie granic na Zachód, i wreszcie, upadek muru berlińskiego (9 XI). To czas intensywnych „przemeblowań” wewnątrz SED i na najwyższych szczeblach państwowych NRD, a także likwidacji znienawidzonej STASI. To okres szczególnie nasilonych debat na temat dalszego losu Niemiec (plan 10 pkt. Helmuta Kohla, spotkania na szczycie) i możliwości zaradzenia bieżącej sytuacji. Oczywiście jest to zaledwie niewielka garstka wydarzeń. W tej sytuacji wydają się więc zbędne rozważania na temat proporcji w rozkładzie liczby artykułów w poszczególnych okresach roku 1989. Dla tego opracowania jest najistotniejsze, iż teksty odnoszące się do jedności niemieckiej pojawiały się w tygodniku systematycznie cały rok (zob. tabela 4). Szczegółowe dane na temat liczby artykułów w poszczególnych kwartałach roku 1989 oraz działu, w którym zostały opublikowane, przedstawia tabela 2.

Tabela 2. Liczba i struktura tematyczna artykułów objętych analizą w poszczególnych kwartałach roku 1989

	I kwartał	11 kwartał	III kwartał	IV kwartał
suma publikacji w danym okresie	10	15	33	104
POL1TIK	8	15	29	84
WIRTSCHAFT	1	—	2	n
ZeitDOSSIER	1	—	1	^3
FELIETON	—	—	1	3
inne	—	—	—	^3

Jak już wspomniano, tematyka jedności niemieckiej była obecna na łamach Die Zeit w ciągu całego roku 1989². Aż 67 tekstów zamieszczonych na stronach 1-3 tygodnika odnosiło się w roku 1989 do kwestii jedności niemieckiej.

1

   Jego spontanicznie wypowiedziane wówczas do zgromadzonych na ulicy dziennikarzy słowa: „Kto przychodzi za późno, tego karze życie”, przez wielu uznane zostały za zachętę do podjęcia walki o reformy.

2

   Podobnie jak w latach poprzednich, choć nie tak intensywnie; rok 1989 jest z oczywistych względów szczególny.