1950083382

ANALIZY

Kazachstanem, a od 6 lipca także Białorusią³¹. Różnice między uczestnikami mają swoje źródło w różnych motywach, jakie nimi kierują. Jeśli chodzi o elity polityczne Mińska i Astany, to przystąpiły one do Unii, by zagwarantować sobie społeczne poparcie i terytorialną integralność³⁴.

Przed kształtującą się Unią Celną stoją także inne wyzwania. Otóż Rosja jest członkiem Światowej Organizacji Handlu. Natomiast Białoruś i Kazachstan pozostają poza tą organizacją. Ten drobny szczegół rodzi szereg komplikacji, gdyż państwa członkowskie posiadają niekompatybilne systemy prawa gospodarczego. Pomijając więc aspekty o charakterze politycznym, trudności występują również na płaszczyźnie gospodarczej³⁵.

Ostatnim i, jak się wydaje, najpoważniejszym wyzwaniem stojącym przed Unią Celną jest zróżnicowanie poziomu gospodarczego członków. Można je dostrzec szczególnie wyraźnie, gdy weźmiemy pod uwagę stowarzyszone i aspirujące do

³³    Różnice między Rosją a Białorusią były na tyle znaczące, iż na początku 2010 r. W. Putin zagroził, że Unia zacznie działać bez udziału Mińska. Po długotrwałych negocjacjach tekst kodeksu został przyjęty 21 maja 2010 r. przez rosyjską Dumę. a 10 czerwca 2010 r. przez parlament Kazachstanu. Ostatnia zgodę wyraziła Białoruś, decyzję podjęto na utajnionym posiedzeniu białoruskiego parlamentu 30 czerwca. Zob. więcej: J. Dziugiewicz, Unia Celna - nowe narzędzie integracji przestrzeni postradzieckiej, „Biuletyn Wschodni ”, nr 5, 2011, 22 września 2011.

³⁴    Por. A. Strokanov [w:] Russia Profile oraz V. Movchan, V. Shportyuk, Between two unions: optima! regional integration strategyfor Ukrainę, 8-10 October 2011 Copenhagen. s. 8.

³⁵    Sz. Kardaś, Rosyjska strategia geoekonomiczna w XXI wieku [w:] Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, pod red. S. Bielenia, A. Skrzypka Warszawa 2012. s. 174-175.

członkostwa republiki środkowoazjatyckie oraz Rosję. Z pewnością odmienność stanu gospodarek utrudniać będzie integrację. Należy jednak mieć na uwadze, iż z powodzeniem funkcjonują już ugrupowania zmagające się z podobnymi wyzwaniami, jak na przykład Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu (NAFTA) czy też Wspólny Rynek    Południa    (Mercosur)³⁶.

Ukraina gwarancją sukcesu

Jeśli ktoś nas zaprasza do jakiegoś gremium, to oznacza, iż zależy mu na naszym udziale. Gdy jednak gdzieś aplikujemy, a członkowie tej instytucji stawiają przed nami warunki, to wtedy nam zależy bardziej³⁷. Powyższe zdanie jest truizmem, ale dobrze opisuje sytuację ukraińskiej elity politycznej dokonującej wyboru między Unią Europejską³⁸ a Unią Celną. Bruksela stawia przed Kijowem szereg wymogów, Moskwa natomiast od przeszło trzech lat wykorzystuje cały arsenał instrumentów (na przemian zapraszając, zachęcając i grożąc), by Ukraińcy zaangażowali się w forsowany przez W. Putina projekt Unii Euroazjatyckiej.

³⁶    Por. V. Belaeff [w:] Russia Profile Experts Panel: Putin's Eurasian Union, „Russian Profile” 14 X 2011 [za:] http://russiaprofile.Org/expcrl.s nanel/47177.html. dokument pobrany 3 czerwca 2013.

³⁷    Por. A. Shaposhnikov, Union wilh Russia?, Duel Amical 25 V 2013 [za:] http://duelamical.eu/en/content/union-with-russia. dokument pobrany 3 czerwca 2013.

³⁸    Na temat relacji unijno-ukraińskich zob. więcej: analiza Łukasza Koltuniaka na stronie Zespołu Ekspertów Klubu Jagiellońskiego.