Być asertywnym - znaczy domagać się swoich lub czyichś praw lub występować w ich obronie, nie ograniczając przy tym praw kogoś innego. Teoria asertywności oparta jest na przekonaniu, że każda osoba posiada pewne podstawowe prawa.
Aby zachowywać się asertywnie trzeba nauczyć się:
■ nie atakować innych ludzi,
■ bronić się, gdy jesteś atakowany,
■ otwarcie używać słów „tak” i „nie”,
■ mówić jasno i wprost, o co ci chodzi,
■ szczerze wyrażać swoje oczekiwania,
■ używać komunikatów „ja” zamiast „ty”,
■ pytać, gdy czegoś nie wiesz, nie rozumiesz,
■ nie usprawiedliwiać, tylko wyjaśniać powody,
■ respektować prawa innych do asertywnego zachowania.
W zachowaniach asertywnych dominuje komunikat typu ,ja”, który informuje drugą stronę co myśli, co sądzi, jak się czuje w konkretnej sytuacji dana osoba, ale bez oceniania i ingerencji w czyjeś postępowanie. Komunikat ten opisuje i informuje rozmówcę o jakie dana sytuacja wzbudziła u nadawcy.
ZACHOWANIACH + UCZUCIACH + SKUTKACH
Zachowanie - krótki opis zachowania, które się podoba lub które nie jest akceptowane. Uczucia - prawdziwe uczucia, które odczuwa konkretna osoba w danej sytuacji.
Skutek - tzn. bezpośredni, uchwytny skutek określonego zachowania.
PRAWA ASERTYWNOŚCI
1. Masz prawo do robienia tego, co chcesz - dopóki twoja działalność nie rani kogoś innego.
2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne zachowanie - nawet jeśli rani to kogoś innego - dopóki twoje intencje nie są agresywne, lecz asertywne.
3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb - dopóki uznajesz, że druga osoba ma prawo odmówić.
4. Istnieją takie sytuacje między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania i wyjaśnienia problemu z drugą osobą.
5. Masz prawo z korzystania ze swoich praw. Jeśli z nich nie korzystasz, to godzisz się na odebranie ich sobie.