57
W wyniku tak zorganizowanego procesu dydaktycznego, obejmującego czynności nauczycieli i studentów, określone cele kształcenia, wyznaczone przez plan studiów przygotowawczych i programy nauczania przedmiotów, studenci obcokrajowcy przyswajali sobie nowe lub pogłębiali posiadane wiadomości o świecie i ludziach, nabywali sprawności językowe w zakresie języka polskiego, doskonalili umiejętności i nawyki, rozwijali zainteresowania i zdolności oraz wdrażali się do samokształcenia.
Głównym celem nauczania języka polskiego w SJPdC UŁ w latach 1952-2002 było rozwijanie kompetencji komunikacyjnej uczących się, czyli umiejętności posługiwania się systemem językowym w konkretnych sytuacjach. Aby to osiągnąć, trzeba było zastosować odpowiednie techniki nauczania wymowy, pisowni, słownictwa i gramatyki.
Nauczanie wymowy stanowiło jeden z podstawowych obszarów w nauczaniu języka polskiego studentów obcokrajowców. Najistotniejsze w nauczaniu wymowy było doprowadzenie do tego. by uczeń słyszał różnicę między dźwiękami. Nie słysząc jej, nie rozróżniając dźwięków, nie był w stanie prawidłowo ich wymówić. A więc etap pierwszy polegał na rozwijaniu u uczących się słuchu fonematycznego, czyli umiejętności rozróżniania dźwięków30. Etap następny miał doprowadzić do wykształcenia „prawidłowych wzorców kinestetyczno-ruchowych artykulacji. W przeciwnym razie, mimo uświadamiania błędów wymowy uczącemu się, nie następuje poprawa"31.
W nauczaniu wymowy najczęściej stosowano następujące techniki, pomagające wykształcić umiejętność rozpoznawania i rozróżniania dźwięków:
- takie same czy różne; w trakcie ćwiczeń prezentowano uczącym się dwu-wyrazowe zestawy, różniące się jednym dźwiękiem (tzw. pary minimalne), a ich zadaniem było określenie, czy usłyszeli dwa razy ten sam wyraz, czy dwa inne;
- dopasowywanie wyrazu usłyszanego do obrazka; nauczyciel czytał słowa i pokazywał obrazki, a zadaniem uczniów było zasygnalizować, czy to, co słyszeli, odpowiadało temu, co widzieli;
- dopasowywanie wyrazu usłyszanego do napisanego; lektor czytał jeden z członów poszczególnych par minimalnych, a zadaniem uczących się było zaznaczenie tego wyrazu, który usłyszeli32.
50 H. Komorowska, Podstawy metodyki nauczania języków obcych. Warszawa 1993, s. 90.
31 G. Balkowska, Nauczanie wymowy polskiej w grupie wielojęzycznej, [w:] A. Dąbrowska (red.), Wrocławska dyskusja o języku polskim. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Stowarzyszenia „Bristol", Wrocław 2004, s. 253.
32 A. Scretny, E. Lipińska, ABC..., s. 38-40.