226618413

Faza II. Ustalenie właściwej wysokości.

Ad I. Ze wszystkich podawanych sposobów najskuteczniejsze wydaje się ręczne naprowadzenie żuchwy przy rozluźnionych mięśniach do dotylne-go położenia. Pomocnym może być podany przez Kórbera sposób w którym prosi się pacjenta: „ proszę wysunąć górną szczękę do przodu”(5).

Ad II. Przez dostosowanie powierzchni wałów do zgryzu ślizgowego uzyskuje się obniżenie wysokości zwarcia o szparę spoczynkową, czyli pozycję odpowiadającą zwarciu centaralnemu. Następnie należy określić kolor i kształt zębów.

Modele i wzorniki zwarciowe należy przekazać do pracowni technicznej z następującymi informacjami: ukształtowanie podłoża wraz z czynnościowo opracowanym pobrzeżem, które powinno odpowiadać kształtem pobrzeża przyszłych protez, przedsionkowa powierzchnia podpiera wargę górną by uzyskać właściwy efekt estetyczny, (szerokość widocznej czerwieni wargi górnej i dolnej powinna być w miarę możliwości podobna). Na wargowej powierzchni wałów wzorników zakreśla się linie pomocnicze: środkową, linie kłów, linie uśmiechu, linia przednia zgryzowa pokrywa się z dolnym brzegiem wału górnego wzornika. Połączone wały wzorników przy właściwej wysokości i maksymalnie dotylnym położeniu żuchwy, określają relacje żuchwy w stosunku do szczęki w zwarciu centralnym. Należy także określić kolor zębów najbardziej odpowiedni dla danego pacjenta. Często zdarza się, że pacjent (częściej pacjentka) powodowany chęcią radykalnej poprawy warunków estetycznych żąda zębów barwy bardziej jasnej, młodzieńczej. Wywołuje to niekorzystny efekt, nie odpowiadający ogólnym warunkom zewnętrznym (2).

Następnym etapem jest osadzenie modeli wurzą-dzeniu mającym symulować ruchy odbywające się w układzie stomatognatycznym (zwieraki, artyku-latory).

Już w połowie XIX wieku zaczęto produkować urządzenia mające za zadanie odtworzenie relacji żuchwy w stosunku do szczęki w sytuacji statycznej (zwarcie centralne), a następnie dynamicznej (ruchy żuchwy boczne i doprzednie). Od początku XX wieku nastąpił rozkwit produkcji coraz to nowych arty-kulatorów mających symulować fizjologiczne ruchy żuchwy w stosunku do szczęki, najpierw na podstawie pomiarów przeciętnych (np. Gysi Simplex). Już na początku XX wieku Gysi zaproponował artyku-lator nastawialny indywidualnie na podstawie indywidualnych danych uzyskanych z zastosowania luku twarzowego (Gysi-Trubyte). Od tego czasu nastąpił rozwój produkcji różnych artykułatorów. W roku 1947 Fehr opublikował własną metodę ustawiania zębów zwaną kalotową (9). Metodę Fehra zaadaptowali i rozwinęli Bieske, Włoch oraz Płonka (1, 7). Autorzy ci zalecają stosowanie zębów bez-guzkowych, lub płaskoguzkowych, dla zwiększenia dobrej stabilizacji protez. W tych przypadkach wystarczy zastosowanie prostego zwieraka, bez konieczności posługiwania się skomplikowanymi arty-kulatorami (cyt. Spiechowicz). Wykorzystanie zmierzonej wcześniej indywidualnej wysokości trójkąta Bonvilla pozwala na wykorzystanie zębów trzonowych i przedtrzonowych z anatomicznymi guzkami, które przy bocznych ruchach trafiają między guzki zębów przeciwstawnych, co dzięki efektowi nożycowemu (Schereneffekt) znacznie zwiększa efektywność żucia.W roku 1955 E. Weggen (10) w swojej dysertacji opisał ponad 200 różnych artykuł atorów. Do każdego z nich odniósł się krytycznie. W czasopiśmie „Quintessenz Zahntechnik,, z grudnia 2004 opisano 36 najnowszych artykulatorów. Kórber na podstawie artykulometrycznych badań A.Gysiego i H.Schredera wyraża wątpliwość, czy artykułator jako urządzenie mechaniczne może dokładnie symulować ruchy żyjącego biologicznego systemu (5). Czynnościowe ukształtowanie powierzchni okludal-nej i uwzględnienie odpowiedniej dla danego pacjenta wysokości trójkąta Bonvilla pozwala na ustawienie zębów przy którym pacjent może osiągnąć najkorzystniejszą efektywność żucia.

Na kolejnej wizycie sprawdza się ustawienie zębów w wosku (tzw. próbne protezy). W artykula-torze należy sprawdzić prawidłowość ustawienia zębów w zwarciu centralnym i w sytuacjach dynamicznych - ruch doprzedni, a także ruchy boczne. W jamie ustnej sprawdza się czy sytuacje są identyczne jak w artykulatorze. Dodatkowo należy zwrócić uwagę czy warga górna jest wypełniona w sposób właściwy, czy wysokość w zwarciu centralnym została zachowana i czy szerokość czerwieni wargi górnej i dolnej jest odpowiednia. Po sprawdzeniu poprawności ustawienia zębów w tzw. próbnych protezach należy wykonać następujące dodatkowe czynności:

PROTETYKA STOMATOLOGICZNA. 2009. LIX. 2 101