2323412504

Wiadomości Uniwersyteckie 29

ZYCIE STUDENCKIE

KALEJDOSKOP

różnych stanowisk wobec eksperymentów takich jak ten oraz kosztów ich przeprowadzenia dyskutanci byli zgodni, iż powinny istnieć dokładne wytyczne, jakimi mógłby kierować się każdy. kto planuje rozpoczęcie badań eksperymentalnych.

Wszyscy zgodzili się jednak co do tego, iż decyzji dotyczących eksperymentu nie powinna podejmować jedna osoba, najlepiej jeśli będzie to zespół ekspertów różnych dziedzin. Jeden umysł może być zbyt szalony, żeby go przeprowadzić". Nie ma jednak wyraźnego kryterium, do którego można się odwołać. Mimo istnienia „Kodeksu etyczno-zawo-dowego psychologa" czy dekalogu, ostateczna decyzja co do owych eksperymentów zależy tylko i wyłącznie od każdego z nich jako człowieka. Uczony w zgodzie z własnym sumieniem podejmuje się przeprowadzenia eksperymentu.

Cały czas bowiem trzeba pamiętać o zasadzie „primum non nocere" oraz o tym, że ma się do czynienia z żywymi jednostkami, nie przedmiotami i „nie są one wyrwane z kontekstu", każda interwencja psychologa może mieć daleko idące skutki, z których część trudno przewidzieć. Osoba godząca się na udział w eksperymencie powinna być poinformowana o możliwości rezygnacji oraz o tym, na co się decyduje. Jest to szczególnie ważne w badaniach, w których ludzie będą narażeni na odczuwanie negatywnych emocji.

Rozważania dotyczyły nie tylko aspektów teoretycznych, ale również praktyki. Dyskutanci, w licznie podawanych przykładach z życia, odnosili się do instytucji totalnych, jak szkoła czy wojsko, dobrowolnego uczestnictwa w swoistym eksperymencie, jakim są programy reality-show, czy chociażby aktualnego konfliktu na Bliskim Wschodzie.

Dyskusję można podsumować stwierdzeniem, że każda nauka, której przedmiotem jest człowiek, staje przed dylematem: „nauka w służbie ludu, czy lud w służbie nauki".

Katarzyna Juran, Anna Mazur

! Uniwersytet Marii Curie-Skło-dowskiej od ośmiu lat jest wydawcą jedynego w kraju periodyku poświęconego muzyce folkowej - Pisma Folkowego “Gadki z Chatki”. W kwietniu tego roku redakcja pisma, mieszcząca się w ACK “Chatka Żaka”, przygotowała 50. jego wydanie.

„Gadki z Chatki” są propozycją skierowaną do osób zainteresowanych współczesnymi inspiracjami tradycją ludową, zwłaszcza muzyczną. Nurt folkowy rozwija się w Polsce od kilkunastu lat - od czasów, gdy w kraju istniało zaledwie kilka zespołów grających muzykę inspirowaną folklorem, do dziś, gdy zdarza się, że do jednego przeglądu przystępuje kilkadziesiąt grup tego typu. Jednocześnie folk stanowi nową, ciekawą - zdaniem wielu - wartościową propozycję muzyczną w czasach wszechobecnej kultury masowej.

Pismo ma swoją historię. Jego początki sięgają lat dziewięćdziesiątych, gdy w Akademickim Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” pojawiła się - grająca jeszcze szerzej nieznaną muzykę folkową - Orkiestra św. Mikołaja, działająca w nim do tej pory jako uczelniana organizacja studencka. Orkiestra szybko zaczęła się rozwijać w wielu kierunkach i działać w różnorodnych przestrzeniach - artystycznej jako grupa współtworząca nowy nurt muzyczny w kraju (do czego dochodzi szereg kaset i płyt kompaktowych), animującej kulturę akademicką (Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”, Spotkania Ludzi Gór w Jaworniku) oraz wydawniczej (publikacja Mitologii huculskiej, a przede wszystkim pierwszego w kraju i jedynego regularnie się ukazującego dwumiesięcznika folkowego “Gadki z Chatki”). Wszystkie te przedsięwzięcia były możliwe dzięki skupieniu w kręgu Orkiestry grona ludzi, w dużej mierze wywodzących się ze środowiska akademickiego, zainteresowanych kulturą tradycyjną.

Redakcja Pisma Folkowego „Gadki z Chatki”, w ciągu kilku lat istnienia tytułu, nabrała rozpędu. Szybko wyszła poza lokalne granice i ze środowiskowego biuletynu stała się pismem ogólnopolskim, mającym swoich współpracowników i korespondentów od Gdańska po Cieszyn i od Białegostoku po Wrocław. Są to za-j równo doświadczeni i znani prasowi ' oraz radiowi dziennikarze (choćby Maria Baliszewska z Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia czy dziennikarka i poetka

GADKI folkowE pisMo/CHATKI

publikująca w pismach francuskojęzycznych Marta Cywińska-Dziekoń-ska), jak i młodzi pasjonaci folku i kultury tradycyjnej. Pismo może się poszczycić współpracą z uznanymi w dziedzinie kultury ludowej autorytetami - między innymi prof. dr hab. Anną Czekanowską z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr. hab. Janem Adamowskim z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, a także prof. dr. hab. Piotrem Kowalskim z Uniwersytetu Opolskiego.

Osoby przygotowujące „Gadki z Chatki" mają okazję nie tylko obserwować rozwój muzyki folkowej w Polsce poprzez obiektyw aparatu fotograficznego czy dziennikarskiego notatnika, ale także w pełni w nim uczestniczyć - jako muzycy i animatorzy ruchu folkowego. Wszystko to przekłada się na jakość i charakter pisma. Stało się ono zarówno teoretykiem, jak i sprawozdawcą folku. Zamieszcza relacje z festiwali, koncertów i warsztatów, jak też trudniejsze teksty teoretyczne, artykuły z dziedziny etnografii, wywiady z artystami. Priorytetem w działalności redakcji jest poszerzanie tematyki i obszaru zainteresowań o nowe zjawiska, jak na przykład współczesny ruch rycerski czy malarstwo oraz teatr, czerpiące inspirację z kultury ludowej.

Specjalny, 50., numer „Gadek z Chatki" ma bogatą zawartość merytoryczną i znacznie zwiększoną objętość. Zamiarem redakcji było stworzenie takiego wydania, które byłoby pewnego rodzaju podsumowaniem dotychczasowej działalności. Numer zawiera najistotniejsze teksty, jakie pojawiały się w piśmie od pierwszej jego edycji, czyli od roku 1996. Obrazują one nie tylko rozwój redakcyjnych zainteresowań i obszarów badawczych, ale przede wszyst-

FOLKU

kim - stanowią kalejdoskop polskiego folku.

Znalazły się tu więc zarówno artykuły podejmujące temat relacji między folklorem, folkiem a folklo-ryzmem, próbujące opisać zjawisko folku od strony teoretycznej, czy wreszcie budujące definicje i wyjaśniające zawiłości terminologiczne z tej dziedziny. Nic brak tekstów poświęconych wybranym instrumentom muzycznym, prezentacji sylwetek osobliwych postaci czy recenzji. Jednym z najistotniejszych obszarów, jakie penetruje pismo, jest tradycja - szeroko rozumiany kontekst kulturowy, w którym folk jest osadzony, co ma swoje odbicie w numerze. Nie zabrakło zaproszeń do niezwykłych w swej przestrzeni i czasie, posiadających własne opowieści, magicznych miejsc. Ponadto są tu teksty napisane specjalnie z okazji wydania jubileuszowego numeru pisma: prof. dr hab. Anny Czckanow-skiej z UW, redaktor Marii Baliszewskiej z Radiowego Centrum Kultury Ludowej oraz prof. dr. hab. Jana Adamowskiego z UMCS, sięgające rozpiętością od diagnozy stanu współczesnej polskiej kultury ludowej do drugiego “oddechu” folkloru w kontekście ogólnoświatowym.

Wydaniu 50. numeru „Gadek z Chatki” towarzyszy wystawa „Folk przez Gadki”, prezentowana w kwietniu br. w Studio Koncertowym Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego w czasie VII Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa TYadycja” oraz w maju w Akademickim Centrum Kultury „Chatka Żaka”. Jest to zbiór około dwudziestu fotografii pochodzących z archiwum redakcji, autorstwa głównie Marcina Skrzypka i Waldemara Samociuka, którzy od lat obserwują istnienie i rozwój folkowego nurtu muzycznego w Polsce. Zdjęcia zwracają uwagę na otoczkę folkowej rzeczywistości - widownię, kulisy, spontaniczne grania. Fotografie opisane są cytatami z artykułów zaczerpniętych z 50. numerów pisma.

„Gadki z Chatki" są dostępne w sieci sklepów EMPiK oraz salonów Kolporter w całym kraju. Można je nabyć w siedzibie redakcji, która mieści się w lubelskiej "Chatce Żaka”, w pokoju 24, a także zaprenumerować. Więcej informacji o periodyku, numerach archiwalnych i redakcji znajduje się na stronach internetowych pisma (www.gad-ki.prv.pl).

Agnieszka Koiciuk

numer 4, 2004