2323412569

Wiadomości Uniwersyteckie

9

60 LAT UMCS

Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Profesora Jarosława Ości-ka i nadania auli w Collegium Chemicum Jego imienia odbyła się 2 kwietnia 2004 r. na Wydziale Chemii.

PROFESOR JAROSŁAW OŚCIK

Jutro upływa 3 rocznica śmierci Profesora Jarosława Ościka i w przeddzień tej rocznicy odsłonimy tablicę poświęconą Jego pamięci oraz nadamy naszej największej sali wykładowej imię Profesora.

Na tablicy obok Jego wizerunku wyryto napis: „Tvórca lubelskiej szkoły adsorpcji; wybitny nauczyciel akademicki; pierwszy dyrektor Instytutu Chemii .

Myślę, że te trzy zdania najtrafniej odzwierciedlają postać Profesora. Wszak obok Rodziny, Jego całe dorosłe życie wypełniły: nauka i nauczanie, a także - często niedoceniane - ale jakże ważne dla funkcjonowania Uniwersytetu - sprawy administracyjne.

Postać Profesora Ościka jest doskonale znana tym wszystkim, którzy są dłużej związani z Wydziałem i Uniwersytetem. Ale czas, jak uczył Profesor, płynie w jednym kierunku - zatem może warto przypomnieć, kim był Profesor.

Urodził się w 1922 r. w Klimontowie w województwie kieleckim. Studia chemiczne rozpoczął w roku 1945 na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej. Już jako student IV roku został zatrudniony na stanowisku młodszego asystenta w Katedrze Chemii Fizycznej Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UMCS.

Całą swoją karierę naukową związał z UMCS, gdzie przeszedł wszystkie szczeble - od asystenta do profesora zwyczajnego. W roku 1954 uzyskał jako pierwszy na UMCS stopień doktora nauk chemicznych. Habilitował się w roku 1961, tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w roku 1969, zaś profesora zwyczajnego w 1976 r.

Profesor dr hab. Jarosław Ościk był kierownikiem Zakładu Chemii Fizycznej w łatach 1980-1993. Sprawował z ogromnym powodzeniem wiele funkcji organizacyjnych w Uniwersytecie. W latach 1961-1963 był prodziekanem Wydziału Mat. Fiz. Chem., zaś w latach 1963-1970 dziekanem tegoż Wydziału. W latach 1971-1981 był dyrektorem Instytutu Chemii. W latach 1984-1990 pełnił funkcję członka Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Stopni i Tytułów Naukowych.

Wybitny uczony, znany w kraju i na święcie przedstawiciel lubelskiej szkoły chemii fizycznej, specjalista w dziedzinie fizykochemii zjawisk powierzchniowych, autor lub współautor blisko 200 prac naukowych publikowanych głównie w renomowanych czasopismach o obiegu światowym. Autor znanej monografii pl. Adsorpcja, wydawanej w kraju i zagranicą. Studenci i pracownicy - nie tylko naszego Wydziału - znają i cenią tę pozycję, która jest jedynym - do dnia dzisiejszego - tego typu całościowym opracowaniem, jakie ukazało się w języku polskim.

Z racji swoich wybitnych osiągnięć naukowych powierzono Mu koordynację Programu Rządowego RP.I.08 pt. „Fizykochemiczne metody rozdzielania mieszanin". Był wieloletnim członkiem Komitetu Chemii Analitycznej PAN i Komisji Fizykochemii Powierzchni PAN. '

Długoletni i doskonały nauczyciel akademicki wypromował ponad 200 magistrów i 5 doktorów, z których dwu uzyskało tytuł profesora.

Za ogromne zasługi dla rozwoju Uniwersytetu i Wydziału był odznaczony m.in. Krzyżami Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyzem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Naukowej, odznakami „Zasłużony dla Lubelszczyzny" oraz „Zasłużony dla miasta Lublina". Był laureatem wielu nagród i wyróżnień.

I

Profil naukowy Wydziału Chemii to fizykochemia zjawisk powierzchniowych, a adsorpcja stanowi jej podstawową dziedzinę. Bez znajomości adsorpcji trudno zrozumieć zarówno katalizę, jak i chromatografię.

W chromatografii znane jest i funkcjonuje do dziś tzw. równanie Ościka, wyprowadzone z teorii adsorpcji roztworów wieloskładnikowych.

Profesor, gromadząc wokół siebie liczne grono uczniów, stworzył podstawy uznanej lubelskiej szkoły adsorpcji.

Jak wspomniałem wcześniej, na tablicy pamiątkowej znajdziemy zdanie: „Wybitny nauczyciel akademicki". Ci wszyscy, którzy mieli okazję słuchać wygłaszanych donośnym głosem Profesora wykładów z chemii fizycznej, wiedzą. że był to wykład będący swoistym magnesem dla studentów. To om nadali Mu parokrotnie zaszczytny tytuł „Homo Didacticus". Pamiętam, że sala wykładowa zawsze była pełna, a notatki z wykładów - na wagę złota.

T\i refleksja osobista - Profesor w chwilach zdenerwowania nieco się jąkał. Jak mi sam kiedyś powiedział, wykłady napawały Go dreszczykiem emocji, dlatego zawsze przygotowywał się do nich starannie i głośno - w zaciszu domowym - zwykł je powtarzać. To niwelowało stres i „zacięcia" głosu nikły. A zatem, jak mawiał: „Labor omnia vin-cit".

Profesor prowadził nie tylko wykłady kursowe, ale też wykłady specjalizacyjne i seminaria magisterskie i był mistrzem w przekazywaniu wiedzy.

Wreszcie działalność administracyjna: Profesor Ościk pełnił liczne funkcje: prodziekana i dziekana Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii oraz dyrektora Instytutu Chemii. T\i krótkie przypomnienie: w ramach Wydziału Mat. Fiz. Chem. zostały powołane w 1971 r. trzy Instytuty: Matematyki, Fizyki i Chemii. Profesor Ościk został pierwszym dyrektorem Instytutu Chemii i funkqę tę pełnił przez 10 lat (1971-1981).

W 1989 roku powstał Wydział Chemii UMCS, jeden z najsilniejszych kadrowo Wydziałów Uniwersytetu. To także w dużej mierze zasługa Profesora Ościka.

Profesor jako uczony, nauczyciel, ale także i humanista był postacią nieszablonową i wyrazistą, taką. których dzisiaj coraz mniej - niestety - także na uniwersytetach.

Uroczystości podobne do dzisiejszej są rzadkie i doniosłe i, podkreślają fakt, iz tak honorowane są osobowości niezwykłe. Odsłaniając tablicę poświęconą pamięci Profesora Jarosława Ościka i nadając auli Jego Imię przekazujemy naszej dzisiejszej i przyszłej społeczności takie oto przesłanie: Był wśród nas wybitny uczony i profesor, który wywarł swoje trwałe piętno na życiu Wydziału i życiu Uniwersytetu.

Dziekan Wydziału Chemii Prof. dr hab. Andrzej Dąbrowski

numer 4, 2004