242073991

W prenim letdźesatku po zakónćenju druheje swetoweje wojny bechu kontakty ze Serbów do Kaśubow prez nowoijadowanje statnych mjezow nad liniju Nysa/ Wódra każ też prez status prehrateje wojny, pod kotrymż tohorunja Serbja w Nemskej stejachu, lemjene. Wosobinske zwiski w dowójnskim ćasu, kotreż bychu móhli w prenim ijedźe po 1945 produktiwne za kultumu wzajomnosć a za wumenu duchownych hódnotow być, njeeksistowachu. Narodne elementy w Serbach każ na Kaśubach koncentrowachu swoje mocy na swójske narodne wozrodźe-nje a dyrbjachu so po krótkich letach pomemje liberalneje demokratije (we Łużicy wot 1945 nadźijowpołny natwar narodneho żiwjenja a docpeće zakońsce ijadowa-neje narodneje runoprawosće; na Kaśubach 1946 pozbehowacy I. Kongres Kaśubow) borze stalinistiskemu socializmej podijadować. Kaśuby eksistowachu za mócnaijow jenoż jako krajina a jako region, niejako naród ze swojskimi wosebi-tosćemi, z ćimż be kaśubśćina na polski dialekt zdegradowana. Historikaijo konstatują za tutu dobu pólskeho reżima samo mjeńśu tolerantnosć stata naprećo Kaśubam hać ju dowójnski polski stat a nehdyśe nemske zaijadnistwa wukonjachu¹⁰.