2455029523

18 Zgony polskich marynarzy i rybaków podczas pracy na morzu w latach 1960-1999

-    wibracja miejscowa i ogólna, obejmująca drgania statku i jego urządzeń, pionowe i poziome, sinusoidalne i nie-sinusinoidalne, od infraakustycz-nych - do 16 Hz, do ultraakustycznych - powyżej 20000 Hz, źródłem których są silniki główne, śruby i urządzenia pomocnicze, oraz wstrząsy statku na fali. Powodują one następstwa biologiczne w organizmie człowieka od zjawiska kawitacji narządów miąższowych, poprzez zespół zaburzeń naczyniowo-nerwowo-kostnych w tkankach, na które działają przenoszone przyspieszenia liniowe i kątowe, zwanych zespołem wibracji miejscowej, do ogólnych zespołów chorobowych, ujmowanych jako zespól wibracji ogólnej a skutkujących dysfunkcjami w zakresie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, z objawami zaburzeń centralnego i autonomicznego układu nerwowego, narządów zmysłów i równowagi, układu krążenia i innych (Zaborski 1981, Turski 2002),

-    promieniowanie jonizujące, związane z obecnością przyrządów kontrolno-pomiarowych lub napędem przez reaktory jądrowe, będących źródłem promieniowania beta i gamma, zlokalizowanych głównie w sterówkach i siłowniach lub z przewozem materiałów promieniotwórczych w ładowniach,

-    promieniowanie elektromagnetyczne wysokich częstotliwości, wytwarzane przez radiostacje i mikrofale, emitowane przez radary; energia tych pól elektromagnetycznych, o znacznej mocy i gęstości, zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych, przekazywana na organizm człowieka wywołuje rezonans magnetyczny atomów, skutkując zmianami stanu i funkcji centralnego układu nerwowego i narządu krążenia (Ejsmont 1966),

-    energia elektryczna, z uwagi na znaczne nasycenie statku urządzeniami i metalową konstrukcję jednostki pływającej, powoduje częste zagrożenia rażenia prądem, w maszynowni, kuchni okrętowej, czy przy obsłudze urządzeń dźwigowych, zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych oraz kiedy opór skóry jest zmniejszony wskutek podwyższonej wilgotności i pocenia się w strefach gorących (Jones 1989, Aasjord 1995, ILO 1997),

-    warunki mikroklimatyczne; temperatura, wilgotność i ruch powietrza, specyficzne zarówno dla poszczególnych pomieszczeń statkowych takich, jak: maszynownie, kuchnie, chłodnie, jak i dla rejonów eksploatacji statku: subtropikalnych i tropikalnych, lub polarnych. Mogą one wywoływać zmiany termoregulacji ustroju, oraz związane z nimi zespoły chorobowe z przegrzania czy wyziębienia organizmu, miejscowe i ogólne, zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych, braku urządzeń klimatyzacyjnych, czy osobniczych predyspozycji i obciążeń związanych z chorobami układu krążenia, gruczołów wydzielania wewnętrznego czy skóry (Ka-ciuba-Uścilko, Kruk 1995),

-    urządzenia mechaniczne, narzędzia pracy, konstrukcja statku i jego ruch, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach pogodowych, są czynnikami