2711905643

312

Kronika

W sesji popołudniowej dotyczącej problemów paleogeograficznych torfowisk pierwszy referat dotyczył permskich zagłębień węgłowych, których genezę badacze australijscy S. C. Lang i J. Kassen wiązali z warunkami, jakie dziś panują na zabagnionej Nizinie Zachodniosyberyjskiej. Z kolei E. Lapśina i N. Pologova z Tomska scharakteryzoway genezę, wiek i szybkość akumulacji od okresu borealnego do dziś w 3 zachodniosybery-skich torfowiskach (niskiego, przejściowego i wysokiego). O szybkości akumulacji torfu na podstawie 70 profili z torfowisk zachodniosyberyjskich i europejskich mówił S. Vasile/. Podczas holocenu szybkość ta wzrastała w południowej tajdze (od 0,6 do 0,75 mm rok'¹), a obniżała się w północnej (od 0,9 do 0,1 mm rok ') i środkowej tajdze (0,6-0,3 mm rok'¹). W zachodniej Kanadzie (D.W. Beilman, Z. Yu, D.H. Witt) opracowano model torfowej akumulacji torfowisk zmarzłinowych, niskich i wysokich.

Po przerwie M. Makila z Fińskiego Instytutu Geologicznego scharakteryzował szczegółowo akumulację, wiek i genezę wysokiego torfowiska Kilpisuo z rejonu Helsinet W okresie preborealnym wysoka szybkość akumulacji torfów niskich obniżyła się wyra:-nie od 7950 do 5600-5050 BP cal. lat temu i stopniowo wzrastała w centralnej części torfowiska (najwyższe wartości - 5050-4950, 3950-3600, 2600-2400 i 900-0 BP cal.). Wymienione okresy reprezentują fazy wzrastającej wilgotności i rozwoju dolinek z torfem sekcji Cuspidata. O. Borisova z Instytutu Geografii RAN z Moskwy przedstawiła na przykładzie analizy palynologicznej i 13 dat ^,4C dolinowego torfowiska Żukowskiego późnoglacjalne i holoceńskie zmiany klimatu i rozwój roślinności południowej tajgi v rejonie Tomska. Torfowisko niskie mszyste opanowało jezioro około 9000 lat temu, od okresu atlantyckiego i subborealnego coraz częstsze pożary i osuszanie zmniejszyły szybkość akumulacji. O genezie i rozwoju torfowisk w Czechach w czasie późnego glacjalu i holocenu mówiła V. Jankovska z Instytutu Botaniki Akademii Nauk z Brna. Są to głównie torfowiska wyżynne i górskie (1907 złóż o powierzchni 28 863 ha, o miąższości od 0,5 do 10 m). Do późnoglacjalnych i wczesnoholoceńskich torfów mszystych dołączyły w okresie borealnym torfy trzcinowe, a od okresu atlantyckiego torfy wysokie. W torfach późnoglacjalnych obserwowano kliny zmarzlinowe świadczące o strefie peryglacjalnej. Referat autorki, która przyjechała na konferencję wprost z badań terenowych nad torfowiskami Uralu, ilustrowany byl pięknymi przezroczami. Ostatni tego dnia referat palynolog N. Panovej z Jekaterinburga (d. Swierdłowsk) dotyczył genezy i historii rozwoju górskich torfowisk południowego i środkowego Uralu. Sześć profili pyłkowych z torfowisk wysokich południowego Uralu leżących od 700 do 1120 m npm. wykazało, że w najstarszych z nich, 7-metrowych, akumulacja torfu rozpoczęła się w okresie preborealnym, a w płytkich 1-2-metrowych torfowiskach - w okresie atlantyckim.

W poniedziałek 21 VIII przedpołudniowej sesji przewodniczył S. Vasilev i dotyczyła ona problemów produktywności torfowych zbiorowisk roślinnych i obiegu węgla w torfie. V. Kosych z Instytutu Gleboznawstwa i Agrochemii RAN w Nowosybirsku mówiła o sezonowej dynamice produktywności krzewinek, roślin naczyniowych, porostów i mchów na 4 torfowiskach rejonu Nojabrska: wysokim, palsa (2 stanowiska) i przejściowym. Coroczna produkcja torfowisk waha się od 440 do 770 g na nr. Najwięcej odkłada się korzeni turzyc i wełnianki, potem mchów i porostów, a najmniej nadziemnych części krzewinek