2711905672

170 Ryszard Domański

rentowności kapitału przemysłowego w czasie f₀ i f,. W obu momentach wynosi ona 2,7%, różnica równa się więc zeru. Zerowa różnica nie wywołuje wzrostu lub spadku, a w konsekwencji wahań. Dlatego kapitał przemysłowy znalazł się w stanie stacjonarnym, wyrażonym przez prostą.

Suplement do dyskusji na temat teorii Augusta Loscha

Przeprowadzone badanie, oprócz opisu zmienności przepływów i siły związku lokalizacyjnego z macierzystymi jednostkami terytorialnymi, daje jeszcze inny wynik. Wynik ten można odnieść do wcześniejszych dyskusji na temat teorii A. Loscha.

Losch przyjął początkowe założenie, że przestrzeń jest jednolita, niezróżnicowana.

*

Ściślej, jest ona zasiedlona przez jednakowe i równomiernie rozmieszczone gospodarstwa rolne. Następnie wykazał, że przy tym założeniu siły rynkowe prowadzą do zróżnicowania przestrzeni, co przejawia się w powstawaniu osiedli centralnych i ich hierarchii. Dzięki korzyściom aglomeracji naczelne miejsca w tej hierarchii zajmują z czasem wielkie miasta.

Z naszego badania wynika, że jeśli przestrzeń jest już zróżnicowana, to w jej dalszym rozwoju muszą wystąpić wahania cykliczne. Potwierdzają to cykle występujące w przepływach kapitału usługowego i przemysłowego między Poznaniem i Wielkopolską oraz w sile lokalizacyjnego związania kapitału usługowego. Natomiast brak zróżnicowania (stałość), jaki uwidocznił się w rentowności kapitału przemysłowego i wielkopolskiego nie spowodował wahań cyklicznych. Do modelu Loscha możemy więc dołączyć nowy element: cykliczność. W wyniku tego uzupełnienia powstaje trójczlonowy model opisujący i wyjaśniający przejście od jednorodności do zróżnicowania i od zróżnicowania do cykliczności.

Piśmiennictwo

Alonso W., 1980. Five beli shapes in development. Papers of the Regional Science Association, 45, s. 5-16. Barnes W.R., Ledebur L.C. 1998, The New Regional Economies. SAGĘ Publication, London.

Weidlich W.. 1991. Spatial Dynamics of Social Processes, Socio-Spatial Dynamics, 2, 2.

[Wpłynęło: styczeń 2002 r.]