2795180093

Logistyka - nauka

MAZURKIEWICZ Magdalena^{1 2}

System ratownictwa morskiego w aspekcie planowania przestrzennego na obszarach morskich RP

Logistyka 4/2014

1

WSTĘP

Teren Morza Bałtyckiego zawsze był trudnym obszarem dla statków biorąc pod uwagę aspekt nawigacji, ze względu na wąskie cieśniny i płytkie wody. Jest to również obszar o dużym natężeniu ruchu morskiego, który niezwykle wzrósł w ostatnich latach i prawdopodobnie będzie również wzrastał w przyszłości. To niestety powoduje zwiększenie ryzyka wypadków oraz wzrostu zanieczyszczeń, które mogą mieć katastrofalny wpływ na środowisko morskie, szczególnie na wodach przybrzeżnych.

Obecnie na obszarze Bałtyku przebywa około 2000 dużych statków w jednym czasie. Liczba statków wpływających na, lub opuszczających Morze Bałtyckie w 2009 r. wzrosła o 20% od 2006 roku. Około 21% z tych statków to tankowce, 46% inne statki towarowe i statki pasażerskie 4,5%. Każdego roku zdarza się 120- 140 wypadków w żegludze morskiej na obszarze Morza Bałtyckiego. Liczba wypadków wzrosła od 2006 roku, co może być połączone ze wzrostem ruchu statków. Większość wypadków to wejścia na mieliznę i kolizje. Średnio 7% wypadków na Morzu Bałtyckim powoduje pewnego rodzaju zanieczyszczenia, zazwyczaj zawierające nie więcej niż 0,1-1 ton ropy.

Oprócz ruchu morskiego, który w ostatnich latach ciągle rośnie, istnieją również inne rodzaje działalności morskiej, które mają wpływ na bezpieczeństwo na Morzu Bałtyckim. Mowa tu między innymi o działaniach związanych z energią (produkcja energii wiatrowej), wydobycie ropy oraz kładzenie rurociągów gazowych, a także rybołówstwo i żegluga rekreacyjnych łodzi. Te Sektory gospodarki morskiej coraz intensywniej konkurują o ograniczoną przestrzeń Bałtyku. Stworzenie wspólnej polityki wykorzystywania zasobów morskich pozwoli na unikanie konfliktów pomiędzy konkurującymi ze sobą użytkownikami i przyczyni się do zrównoważonego rozwoju gospodarki morskiej oraz poprawy bezpieczeństwa morskiego, a co za tym idzie również rzadszych, ale i bardziej efektywnych akcji ratowniczych.

Rejon Morza Bałtyckiego charakteryzuje się niskimi temperaturami morza. Powoduje to w przypadku znalezienia się rozbitków w wodzie istnienia ograniczonego czasu przeżycia tychże rozbitków. Akcja ratownicza musi być, więc realizowana jak najszybciej jest to możliwe.

2

SYSTEM RATOWNICTWA MORSKIEGO RP

Akcje ratownicze na morzu są stałym elementem działań związanym z transportem morskim. Współczesna konstrukcja, wyposażenie oraz metody eksploatacji statków morskich w powiązaniu z warunkami hydrometeorologicznymi generują zagrożenia, których skutkiem są wypadki morskie. Konieczne jest, więc utrzymywanie systemu ratownictwa i poszukiwania w ciągłej gotowości do podjęcia działań ratowniczych. System ratownictwa morskiego można podzielić ze względu na formę działania na dwie grupy funkcjonalne: część zarządzającą i część wykonawczą. Pierwszą z nich stanowi Morskie Centrum Koordynacyjne, którego celem jest przygotowanie akcji SAR oraz nadzór nad prowadzonymi działaniami ratowniczymi, natomiast drugą stanowią jednostki ratownicze (SRU) bezpośrednio wykonujące działania poszukiwania i ratownictwa.

Obszar podlegający ciągłej kontroli oraz objęty koordynacją akcji poszukiwawczych i ratowniczych, za które odpowiedzialne jest dane państwo, stanowi region morza przyległy do jego wybrzeży. Obszar polskiej odpowiedzialności SAR zajmuje powierzchnie ponad 30000 km2 i został