- 35 -
takich przolączoń, boz żadnych inwestycji sprzętowych, program użytkownika A wykonałby się w nlowiolo tylko dłuższym czusio niż gdyby sarn rozydowuł w pamięci (docliodzi czas przołączania pro-cosorn ). Natomiast praktyczni© za darino, w tym samym czasie byłby wykonywany (być może do końca ^ program U, który w przeciwnym razie musiałby oczekiwać nu rozpoczęcie wykonywania do chwili zakończenia programu A. W ton sposób każdy z programów itiożo być wykonany w śro<Inio krótszym czasie liczbo od chwili zgłoszenia do wykonania, niż gdyby czekał w kolejce na całkowite zwolnienie maszyny. Dzieląc Jodon procosor fizyczny na powną liczbę wirtualnych procesorów, istnioJącycli w rozlicznych okresach czasu, system operacyjny pozwala uzyskać zarówno lepszo wykorzystanie sprzętu (minimalizację okrosów bezczynności procesora),Jak i wzrost przopustowości systemu (zwiększenie liczby programów wykonanych w ustalonym okresie czasu - np. w ciągu doby). Uzyskujoniy więc niższy koszt usług obliczoniowych boz pogarszania ioh Jakości.
Przeprowadzono wyżej bardzo uproszczono rozumowanie pokazuJo Jakiego rodzaju problemy rozwiązuj© systom operacyjny.
2. Systom operacyjny a oprogramowanie użytkowo
Niekiedy można się spotkać ze stwierdzeniem, żo w systemach ataloprogramowych, których użytkownikami są nio ludzie lecz np. obrabiarki, nie istnieje system operacyjny. Oczywiśoio nić można nikomu zabronić wygłaszania takich poglądów. Jośli ktoś nio wyróżnia w oprogramowaniu systemu oporucyjnogo to widocznie nie odczuwa tej potrzoby. Wszystko zależy bowiem od punktu widzenia. Wyodrębnianie z większej całości i nazywanie Jakiegoś pojęcia ma sens Jedynie wtody, gdy pomaga tę całość lopioj zrozumieć. Jośli np. ładujemy do pamięci maszyny cyfrowej JoJ pełno oprogramowanie z taśmy pupiorowej, to uiożo nam wystarczyć świadomość, ż© taśma ma długość 100 mb a czas jej wczytywania nio przokracza 10 sekund i wcale nas nio intorosujo, czy na toj taśraio zakodowano systom oporacyjny, czy toż nie. Jośli analizujemy zachowanie się systemu komputerowego na podstawie obsoiwucji wprowadzanych do systemu danych i uzyskiwanych wyników, nio musimy nazywać slcludo-wyoh oprogramowania ani nawot wyróżniać w systemie częśoi sprzętowoj i programowej. Jośli Jodnuk ohcouiy zrozumieć, Jak działa oprogramowanie lub Jośli chcemy oprogramowonio zaproJoktować, musimy wykonać Jogo dekompozycję na tokio elementy, któro wygodniej Jost analizować oraz projektować od-dzloInio.
Szczególnie ważna Jost możliwość wydziolonia z oprogramowania tych części, któro możnu projektować boz uwzględniania specyficznych cech maszyny cyfrowej, a których działanie da się sprowadzić do przekształcania zbioru danych w zbiór wyników. Części te składają się na to, co zwykle imzywumy oprogramowaniom użytkowym. Do programów z tej grupy zaliczyć również można kompilatory Języków, programowania, gdyż funkcjonalnie są one równioż programami przetwarzającymi dane w wyniki. Programy w systemach czasowo uwarunkowanych równioż mogą być rozpatrywane w tych kategoriach, Jeśli zulożności czasowo czyli opóźnienia lub chwile rozpoczynania jakichś akcji, potraktować Ja-ko olomonty zbiorów danych dostarozanycli tym programom. Podział na części przez zrównologJoni © wykonawstwu pozwala szybcioj uzyskać programy o wyższoJ Jakości, gdyż łatwiej Jost dobrzo zaprojektować prostszy, wyraźni© okroślony program niż program skomplikowany.
Systemy operacyjno w systemach zmionnoprogramowych, których użytkownikami są ludzio, manifestują swoją obecność w gotowym systemio, wymagając znajomości zasad opisywania progrumów przekazywanych do wykonywania (Języki typu Job Control Languago) itp. Systomy oporaoyjno w systemach stn-1©programowych są, po zrealizowaniu systomu, niewidoczno. Niemniej wydziolanio systemu operacyjnego również w tych systomach wynika z tych sajaych przyczyn, dla których wydziela się oprogramowanie użytkowo. Systom oporaoyjny jost tym fragmentom oprogramowania, który może być konstruowany według zasad wspólnych dla wszystkich systemów operacyjnych, w znacznym stopniu niozulożnio od typu maszyny cyfrowoj i charakterystyki zbioru programów użytkowych. Oczywiście typ maszyny cyfrowej i rodzaj zastosowań mają wyraźny wpływ na konstrukcję systomu operacyjnego, alo racjonalniej Jost iść od podobieństw do różnic niż odwrotnie.