85
wające na początku lekcji. Punktem wyjściowym mogą być sytuacje standardowe związane z przebiegiem lekcji, np. sprawdzenie listy obecności, przyjście spóźnionych, wydarzenia z życia codziennego szkoły. Zasada wzajemnego przenikania się treści różnych przedmiotów jest jedną z najważniejszych zasad dydaktyki.
Są informacje, które uczeń nabywa w ramach jednego przedmiotu i może wykorzystać na innym. W przypadku języka obcego jest to bardzo korzystne. Transfer ten w dużym stopniu przyczynia się do poszerzenia horyzontów ucznia. Wiele korzyści przynoszą również informacje z języka ojczystego, historii, literatur)' i geografii. Informacje o realiach tworzą obok tematyki dnia powszedniego główną część treści nauczania. Najważniejszą funkcją tych informacji jest właśnie funkcja motywacyjna. Jej motywacyjna wartość polega na autentyczności i wiarygodności. Tym, czym uczniowie zawsze się interesują, jest styl życia narodu, którego języka się uczą. Do stylu życia należą informacje o obyczajach, codziennym życiu, tradycji, kulturze. Istotą motywacji krajoznawczej jest wykształcenie w każdym uczniu emocjonalnie pozytywnego stosunku do kraju i narodu. Godne uwagi są różnice występujące między własną a obcą kulturą. Sztuka ludowa jest integralną częścią języka obcego, częścią kultury'. Są to legendy, bajki, baśnie, tradycje, wierzenia, przysłowia i elementy paralingwistyczne, które pozwalają w różnorodny sposób skonstruować lekcje.
Motywacja a sposób przedstawiania treści nauczania
Czynniki dydaktyczne mają duży wpływ na
*
intensywność, jak i tiwałość motywacji. Środki dydaktyczne spełniają kilka ważnych funkcji: reprezentatywną, kształcącą, obiektywizującą, kierującą. Nie można przeoczyć motywującej funkcji środków dydaktycznych, która polega na wywoływaniu pozytywnych motywów' uczenia się i ich podtrzymywaniu. Do najbardziej perspektywicznych środków dydaktycznych należą: multimedia, audiowizualne środki dydaktyczne i autentyczne materiały'. Nauczyciel jest zobowiązany do ich wykorzystywania na lekcji. Media dają nauczycielowi możliwość pokazania obcego świata. Dzięki nim uczeń poznaje typowe reakcje językowo potrzebne do przeprowadzenia konwersacji z obcokrajowcem. Autentycznymi materiałami są wszystkie słuchowo i pisane teksty oiy-ginalne, które nie zostały specjalnie przygotowane dla potrzeb lekcji. Należą do nich między innymi: audycje radiowo, anonse w gazetach, artykuły', listy, ankiety, wywiady, mapy itd.
Ważną rolę odgrywa również komputer. Programy komputerowe jako stymulator aktywności grup mają często wyraźnie silniejszy czynnik motywacji niż takie same materiały w konwencjonalnych formach, ponieważ mogą się oni uczyć wykorzystując swoje ulubione urządzenie (komputer). Wykorzystanie stymulacji komputerowej ma wysoki czynnik motywacji. Podsumowując można byłoby powiedzieć, że właściwy wybór środków dydaktycznych wrpływa na sukces lekcji języka obcego3.
Motywacja a sposób przekazania treści nauczania
Psychologia potwierdza, że treści nauczania są łatwiej przyswajane, gdy są dla ucznia ciekawa i przedstawiają pewną wartość. Nowy materiał musi być przedstawiony w taki sposób, żeby nie nudził ucznia, lecz wyzwolił w nim aktywność językowy. Zadanie nauczyciela polega więc na tym, aby przedstawić materiał w taki sposób, żeby był on dla ucznia ciekawy' i znaczący.
Dlatego też nauczyciel powinien posługiwać się następującymi zasadami:
a) komunikatywności
b) sytuatywności
c) zrozumienia