2918586975

70

KAZIMIERZ WOLNY-ZMORZYŃSKI

współistnieje z innymi gatunkami dziennikarskimi: informacyjnymi oraz publicystycznymi. Jest więc gatunkiem, której celem wypowiedzi jest informowanie lub wywieranie wpływu na odbiorcę (publicystyka).

W obrębie gatunków informacyjnych - fotograficznymi podgatunkami będą:

-    fotografia prasowa (zwana także reportażową lub ilustrującą): to szybkie przekazanie informacji o zdarzeniu; towarzyszący fotografii tekst ma charakter pomocniczy, informacyjny (kto, co, gdzie, kiedy?); podstawową jej funkcją, oprócz informacyjnej, jest natychmiastowe wywołanie reakcji u odbiorcy³⁴;

-    fotokronika: zdjęciowy przegląd aktualnych wydarzeń z kraju i ze świata. Dopuszczalne jest umieszczanie podpisów pod wspólnym tytułem; tematyka prezentowanych wydarzeń może być różnorodna³⁵, np. w tygodniku Angora.

W obrębie gatunków publicystycznych fotograficznymi podgatunkami będą:

-    fotografia ilustrująca (zwana infografią od „informacja” i „fotografia” bądź esejem fotograficznym): informacja pisana ilustrowana fotografią. Tekst tłumaczy i narzuca odbiorcom recepcję, nie mówi co widać na zdjęciu, ale dlaczego czytelnicy widzą dane zjawisko i co im się ma z danym obrazem kojarzyć. Celny podpis potęguje efekt odbioru. Informacja udokumentowana fotografią, zawierającą przenośnię lub symbol³⁶. Zapis rzeczywistości, zawiera osobiste, nacechowane indywidualizmem autorskim widzenie świata. To umiejętność kondensowania znaczeń, skrótowego wyrażania uczuć i myśli. W tym podgatunku rola tekstu pisanego i obrazu jest równorzędna³⁷, np. infografia w Gazecie Wyborczej;

-    fotoreportaż - co najmniej zbiór trzech fotografii. Ma pokazywać człowieka, jego problemy i środowisko, w którym żyje. Fotoreporter ze swego punktu widzenia prezentuje historię bohatera. Próbuje wniknąć w psychikę osoby fotografowanej. Ważna jest tu gra światła, półcieni, ujęć. Fotoreporter może ograniczyć się tylko do nadania tytułu, pokazywanemu materiałowi, ogniskującemu problem³⁸, często narzuca ujęciami lub podpisywaniem zdjęć interpretację, fotoreportaż ma wywołać współczucie, można nakłonić nim odbiorcę do zajęcia odpowiedniego stanowiska;

-    fotomontaż: jest to świadoma deformacja realnego świata; sfotografowanie obrazu na płaszczyźnie z kilku fragmentów różnych zdjęć. Ma duże walory propagandowe i publicystyczne, dzięki możliwości operowania

³⁴    Por. J. Rek, dz. cyt.

³⁵    Por. tamże.

³⁶    Furman, Kaliszewski, Wolny-Zmorzyńsk i, dz. cyt., s. 35.

³⁷    K. O 1 c c h n i c k i: Technika, praktyka i sztuka eseju fotograficznego, [w:] Obrazy w działaniu. Studia z socjologii i antropologii obrazu, pod red. tegoż, Toruń 2003.

³⁸    Tamże, s. 56.