6931257558

72

KAZIMIERZ WOLNY-ZMORZYŃSKI

z chronologicznym ich przebiegiem (tak jak w sprawozdaniu). Mają one zaciekawiać czytelnika. Aby zyskać większą plastyczność, w treść sprawozdania wprowadzane są nie tylko informacje o tym, co się wydarzyło, ale także krótkie opisy sytuacji (wyglądu bohaterów, ich zachowania) oraz opisy miejsc, gdzie wydarzenia się odbywały lub odbywają.

Piszący feature nie jest wyłącznie sprawozdawcą. Opisuje zdarzenia, choć w sposób zdawkowy, wybiórczy. Wprowadza uwagi, określające zachowanie postaci - ale nie tak szerokie, jak ma to miejsce w reportażach, w których dominuje bezpośrednia lub pośrednia charakterystyka osób. Autor feature stosuje tylko lapidarne określenia, np.:

„kobieta bała się” - i nie następuje opis uczucia strachu;

„nowy komendant policji o rozbrajającym uśmiechu, opowiadał..."'¹⁷'.

Określenia te pomagają odbiorcy wyobrazić sobie sytuację lub osobę, ale nie wnoszą nic ważnego do tekstu.

Niekiedy feature pozwala dziennikarzowi właściwie „prześlizgiwać się” po zdarzeniach, i pobieżnie orientować czytelnika w tematyce zagadnienia. To, czego nie powie sam reporter, zastąpione jest najczęściej fotografiami bohaterów oraz miejsc, gdzie zdarzenia się odbywały.

Według Ewy Owsiany obecnie „miano reportażu otrzymują teksty--fotografie bez światłocienia, pozbawione barwy i tzw. walorów, zwykłe relacje o dzianiu się (choćby pozornym), zbiory informacji bez urody i pointy, po prostu zwyczajny surowiec czy surogat reportażowy”¹⁴.

Czy takim surogatem jest właśnie feature? Charakteryzuje się on szybkim opisaniem problemu, „obrazkową informacją”, zaspokaja ciekawość odbiorcy w skrótowy sposób, nie zagłębiając się w temat i problemy bohaterów, lecz je tylko sygnalizując. Feature odtwarza rzeczywistość tak, jak ją widzą różni uczestnicy, czasem kontrowersyjnie wobec siebie nastawieni. Czytelnik nie obserwuje autora feature. Subiektywne nastawienie autora do opisywanych wypadków przejawia się raczej w sposobie prezentacji, a nie komentujących wypowiedziach bohatera-reportera.

Nasuwa się skojarzenie związane z teorią noweli, która jednoznacznie zaleca, by subiektywne nastawienie autora utworu do prezentowanych zdarzeń zaznaczać nie na płaszczyźnie wypowiedzi, ale w układzie kompozycyjnym.

Od autora feature wymaga się bystrej obserwacji szczegółów i łączenia ich z przedstawianym tematem w taki sposób, by wzmacniały one wymowę tekstu. Ma to na celu zainteresowanie czytelników szczególnym aspektem przedstawianych faktów i uzyskanie emocjonalnego zaangażowania odbiorcy w prezentowane wydarzenia.

Istotne w tym wypadku nie jest ukazanie wszystkich faktów, lecz wyselekcjonowanie tych najważniejszych, pokazanie problemu nawet nie dopowiadając niektórych szczegółów, tak aby odbiorca miał możliwość ostrzej-

¹³    G. L i n d e n b e r g: Testament prezesa, czyli jak pisać w „Super Expressic”, Press 1996 nr 3, s. 15.

¹⁴    E. Owsiany: Uleczyć życie (szkic o reportażu), [w:] Abecadło dziennikarza, pod redakcją A. Niczyperowicza. Poznań 1996, s. 24.