Budowa komórki i neuronu.
Zasadniczą funkcją neuronu jest przekazywanie informacji zakodowanych w postaci impulsów nerwowych.
Podstawową jednostką budulcową komórki są włókienka nerwowe - neurofibrylle, które zbudowane są z mniejszych neurofilamentów.
Komórka nerwowa otoczona jest błoną komórkową, która jest najważniejszą częścią przewodzącą impulsy

Potencjał czynnościowy
Bodziec działający na błonę komórkową neuronu zmienia jej właściwości, co z kolei wywołuje potencjał czynnościowy.
Różnica napięcia w kom. z zewnętrz. wynosi
70mV (stan spoczynkowy).
Potencjał progowy wynosi
55mV i jest to wartość do jakiej musi się zmniejszyć różnica na błonie komórkowej aby mogła zadziałać.
Do wnętrza neuronu przez błonę komórkową napływają jony dodatnie (głównie K+,Na+) co powoduje zmniejszenie różnicy napięcia ładunków między wnętrzem a otoczeniem. Zjawisko to nosi nazwę depolaryzacji błony komórkowej.
Jony dodatnie wnikają do komórki i pociągają całą falę wzdłuż błony kom.
Impulsem nerwowym jest przesuwanie się fali depolaryzacji od miejsca zadziałania bodźca wzdłuż błony kom., aż do aksonu.
Przewodzenie ortodromowe to przewodz. dendrytami do ciała kom. i neurytami od ciała komórki.
Przewodzenie antydromowe
gdy bodziec natrafia na akson to impuls rozchodzi się także przeciwnie do przewodzenia ortodromowego.
Synapsa jest to "połączenie" dwóch kom. nerwowych których zadaniem jest za pomocą mediatora przekazanie bodźca. Błona przekazująca impuls nazywa się błoną presynaptyczną, odbierająca zaś postsynaptyczną.

Sumowanie impulsów
Stopień depolaryzacji błony postsynaptycznej zależy od liczby cząsteczek wydzielanych na synapsach. Im więcej cząsteczek transmitera depo-laryzuje błonę postsynaptyczną, tym większy jest stopień depolaryzacji.
Sumowanie przestrzenne impulsacji w obrębie neuronu polega na wzrastaniu postsynaptycznego potencjału pobudzającego w miarę zwięk-szania się liczby synaps przekazujących pobudzanie.
Sumowanie w czasie
chodzi tu oto aby przychodzące nowe impulsy zdążyły przed repolaryzacją błony postsynaptycznej, czyli aby przycho-dziły w mniejszych odstępach jak 5ms.
Postsynaptyczny potencjał hamujący
dzieje się tak wówczas gdy mediatory uwalniane na synapsach, nie tylko nie spowodują depolaryzacji ale spowodują hiperdepolaryzacje błony kom. (-80,-85 mV), wtedy taka błona jest nieczuła na te mediatory pobudzające i uniemożliwia wy-twarzanie impulsów.

Synapsy
Powierzchnię błony kom. ciała neuronu i dendrytów pokrywają struktury zwane kolbami końcowymi
synaptycznymi. Dzięki nim odbywa się przekazywanie impulsów z jednego neuronu na drugi.
Kolby końcowe pokrywa błona presynaptyczna należąca do neuronu przekazującego impuls.
Pomiędzy błoną presynaptyczną, a błoną postsynaptyczną istnieje szczelina synaptyczna. W tej szczelinie znajduje się mediator.
Mediator to związek chem. który jest w stanie zdepolaryzować błonę postsynaptyczną.

Transmitery pobudzające (chemiczne) do nich zalicza się" acetylocholinę, aminy (dopamina, adrenalina, serotynina, histamina, noradrenalina) oraz aminokwasy (asparaginiany, glutaminiany)

Komórki glejowe
nie przewodzą impulsów nerwowych lecz stanowią tkankę podporową dla kom. nerw. Są kilkakrotnie liczniejsze niż kom. nerw.

Nerw
pojedyncze włókno nerw. za obszarem CUN
Drogi nerwowe
skupisko włókien nerw. w obszarze CUN

Wypustki i komórki są osłonięte osłonkami.
Podział włókien ze względu na liczbę osłonek:
- włókna nagie (występują w początkowej i końcowej części nerwów)
- włókna rdzenne (w ośrodkowym ukł. nerw.)
- włókna schwana i rdzenne (nerwy obwodowe)
- włókna schwana (ukł. autonomiczny)

Od osłonek zależy szybkość przekazywania impulsów.
Podział włókien ze względu na czynności:
- wł. czuciowe
- wł. ruchowe

Podział ze względu na liczbę osłonek i czynność:
- A osłonka mielinowa, aferentne i eferentne, występują w ukł. obwodowym
� ?-lfa
� ?-eta
� delta
� gamma
- B osłonka mielinowa, występuje w ukł. autonomicznym
- Cs bez osłonki, ukł. współczulny
- Cdr bez osłonki w korzeniach grzbietu.

Przewężenia Ranwiera


Układ nerwowy
Funkcja ukł. nerw.:
- odbiera bodźce ze środowiska zewn. i wewn.
- przesyła impulsy
- kieruje wszystkimi reakcjami organizmu
regulacja (narządy wew.)
- zapamiętuje

Podział ukł nerw. (Kryterium czynności):
1. Somatyczny (animalny-zwierzęcy)
- efektory
mięśnie szkieletowe poprzecznie-prążkowane (unerwia te mięśnie)
- reguluje napięciem mięśni
a. układ piramidowy (ten układ stanowi 70-80% wł. nerw.)
� jest zależny od naszej woli
� unerwia mięśnie szkieletowe poprzecznie-prążkowane
� zaczyna się w polach ruchowych kory mózgu (kom. piramidalne
kom. Betza) przechodzi przez niższe partie mózgu (tworzy tzw. wieniec promienisty) włókna łączą się w torebce wew. i biegną do piramidy. Na wysokości tej piramidy następuje skrzyżowanie włókien nerwowych.
b. układ pozapiramidowy
� odpowiada za prawidłową postawę ciała
� czynności zautomatyzowane
� regulacja napięcia mięśni
� włókna nie krzyżują się w piramidzie, przechodzą bocznie z prawej do prawej i z lewej do lewej

Podział topograficzny ukł. nerw.
1. CUN
mózgowie:
- mózg
kresomózgowie
- pień mózgu
śródmózgowie, międzymózgowie, tyłomózgowie
2. Obw. ukł. nerw:
� nerwy czaszkowe
12 par
� nerwy rdzeniowe
31 par

Rdzeń kręgowy

Posiada: sznur tylny, sznur przedni i sznur boczny. Sznury są utworzone z istoty białej
Drogi piramidowe biegną w sznurach bocznych
Drogi pozapiramidowe biegną w sznurze przednim
Drogi ruchowe (eferentne) wychodzą z rdzenia rogami przednimi.
Drogi czuciowe (aferentne) wychodzą rogami tylnymi

Wyróżniamy drogi:
a. rzutowe
(niosą, rzucają impulsy do odległych miejsc)
- ruchowe (eferentne)
- czuciowe (aferentne)
b. pośredniczące, kojarzeniowe
łączące ośrodki nerwowe po tej samej stronie
c. spoidłowe
łączące ośrodki nerwowe po przeciwnej stronie (łączą obie strony mózgu)

Odruch

Odruch
to odpowiedź efektora na bodziec, który zadziałał na receptor, wyzwolona za pośrednictwem ukł. nerw.

Odruchy dzielimy na:
- Bezwarunkowe (wrodzone) -biologicznie nieobojętne
nie można nie zareagować, są wrodzone, niezależne od naszej woli (np. zwężanie źrenic pod wpływem światła)
- Warunkowe (nabyte), powstają za życia, są osobniczo zmienne, musi zaistnieć jakiś dodatkowy warunek aby odruch zaistniał

Odruchy można podzielić ze względu na ilość neuronów:
Odruch monosynaptyczny (1 synapsa, 2 kom. nerwowe
Odruch polisynaptyczny (2 lub więcej synaps)

Łuk odruchowy
to droga jaką przebywa impuls od receptora do efektora. Składa się od z 5-ciu części:
� receptor
� drogi dośrodkowe (aferentne)
� ośrodek nerwowy
� drogi odśrodkowe (eferentne)
� efektor

Badanie odruchów
1. Odruch kolanowy (rzepkowy)
2. Odruch m. dwugłowego ramienia
3. odruch m. trójgłowego ramienia
4. odruch Achillesa

Układ autonomiczny

Układ autonomiczny (wegetatywny) kieruje funkcjami które przebiegają niezależnie od naszej świadomości.
Efektorem
są mięśnie gładkie, m. sercowy, narządy, gruczoły.

Układ autonomiczny dzielimy na:
01 - ukł. współczulny
sympatyczny
02 - ukł. przywspółczulny
parasympatyczny.

Te dwa układy działają przeciwstawnie (np. współczulny rozszerza źrenice a przywspółczulny zwęża źrenice)

Czucie

W obwodowym układzie nerwowym
nerwy przewodzą bodźce na obwodzie, natomiast w CUN
drogi nerwowe w obrębie CUN.

Ośrodkiem odruchu jest ciało komórki

Czucie
proste wrażenie zmysłowe polegające na subiektywnej ocenie bodźców pobudzających receptory

Percepcja
złożone wrażenie zmysłowe

Rozróżniamy czucie:
~ telereceptywne
odbierane z zewnątrz organizmu w postaci różnych fal fizycznych (wzrok, słuch, węch)
~ exteroceptywne
z zewnątrz organizmu bezpośrednio na powierzchnię skóry (np. ucisk, ból, dotyk, temperatura)
~ interoceptywne
czucie trzewne
receptory wrażliwe na bodźce mechaniczne (zwiększa się objętość narządu) i chemiczne (zmiana składu chemicznego krwi, tlenu)
~ proprioreceptywne
kostno-wiązadłowo-stawowe (z narządu ruchu)
� w obrębie układu mięśniowego
informuje o stopniu napięcia czy rozciągnięcia mięśnia (torebki stawowej, więzadła, okostna)
� ucho wewnętrzne
narząd Cortiego
równowaga, czucie w przestrzeni.

Drogi swoiste
typowe dla danego rodzaju czucia, działa na to co do czego jest przeznaczony
Drogi nieswoiste
bodziec może zająć sobą wiele dróg
Efekt Placebo
następują zmiany, w organizmie pod wpływem czegoś co w ogóle na organizm nie działa. Reakcja psychiczna powoduje, że pacjentowi to pomaga.


Budowa komórki i neuronu.

Zasadniczą funkcją neuronu jest przekazywanie informacji zakodowanych w postaci impulsów nerwowych.
Podstawową jednostką budulcową komórki są włókienka nerwowe - neurofibrylle, które zbudowane są z mniejszych neurofilamentów.
Komórka nerwowa otoczona jest błoną komórkową, która jest najważniejszą częścią przewodzącą impulsy

Potencjał czynnościowy

Bodziec działający na błonę komórkową neuronu zmienia jej właściwości, co z kolei wywołuje potencjał czynnościowy.
Różnica napięcia w kom. z zewnętrz. wynosi
70mV (stan spoczynkowy).
Potencjał progowy wynosi
55mV i jest to wartość do jakiej musi się zmniejszyć różnica na błonie komórkowej aby mogła zadziałać.
Do wnętrza neuronu przez błonę komórkową napływają jony dodatnie (głównie K+,Na+) co powoduje zmniejszenie różnicy napięcia ładunków między wnętrzem a otoczeniem. Zjawisko to nosi nazwę depolaryzacji błony komórkowej.
Jony dodatnie wnikają do komórki i pociągają całą falę wzdłuż błony kom.
Impulsem nerwowym jest przesuwanie się fali depolaryzacji od miejsca zadziałania bodźca wzdłuż błony kom., aż do aksonu.
Przewodzenie ortodromowe to przewodz. dendrytami do ciała kom. i neurytami od ciała komórki.
Przewodzenie antydromowe
gdy bodziec natrafia na akson to impuls rozchodzi się także przeciwnie do przewodzenia ortodromowego.
Synapsa jest to "połączenie" dwóch kom. nerwowych których zadaniem jest za pomocą mediatora przekazanie bodźca. Błona przekazująca impuls nazywa się błoną presynaptyczną, odbierająca zaś postsynaptyczną.

Sumowanie impulsów

Stopień depolaryzacji błony postsynaptycznej zależy od liczby cząsteczek wydzielanych na synapsach. Im więcej cząsteczek transmitera depo-laryzuje błonę postsynaptyczną, tym większy jest stopień depolaryzacji.
Sumowanie przestrzenne impulsacji w obrębie neuronu polega na wzrastaniu postsynaptycznego potencjału pobudzającego w miarę zwięk-szania się liczby synaps przekazujących pobudzanie.
Sumowanie w czasie
chodzi tu oto aby przychodzące nowe impulsy zdążyły przed repolaryzacją błony postsynaptycznej, czyli aby przycho-dziły w mniejszych odstępach jak 5ms.
Postsynaptyczny potencjał hamujący
dzieje się tak wówczas gdy mediatory uwalniane na synapsach, nie tylko nie spowodują depolaryzacji ale spowodują hiperdepolaryzacje błony kom. (-80,-85 mV), wtedy taka błona jest nieczuła na te mediatory pobudzające i uniemożliwia wy-twarzanie impulsów.

Synapsy

Powierzchnię błony kom. ciała neuronu i dendrytów pokrywają struktury zwane kolbami końcowymi
synaptycznymi. Dzięki nim odbywa się przekazywanie impulsów z jednego neuronu na drugi.
Kolby końcowe pokrywa błona presynaptyczna należąca do neuronu przekazującego impuls.
Pomiędzy błoną presynaptyczną, a błoną postsynaptyczną istnieje szczelina synaptyczna. W tej szczelinie znajduje się mediator.
Mediator to związek chem. który jest w stanie zdepolaryzować błonę postsynaptyczną.

Transmitery pobudzające (chemiczne) do nich zalicza się" acetylocholinę, aminy (dopamina, adrenalina, serotynina, histamina, noradrenalina) oraz aminokwasy (asparaginiany, glutaminiany)

Komórki glejowe
nie przewodzą impulsów nerwowych lecz stanowią tkankę podporową dla kom. nerw. Są kilkakrotnie liczniejsze niż kom. nerw.

Nerw
pojedyncze włókno nerw. za obszarem CUN
Drogi nerwowe
skupisko włókien nerw. w obszarze CUN

Wypustki i komórki są osłonięte osłonkami.

Podział włókien ze względu na liczbę osłonek:
- włókna nagie (występują w początkowej i końcowej części nerwów)
- włókna rdzenne (w ośrodkowym ukł. nerw.)
- włókna schwana i rdzenne (nerwy obwodowe)
- włókna schwana (ukł. autonomiczny)

Od osłonek zależy szybkość przekazywania impulsów.

Podział włókien ze względu na czynności:
- wł. czuciowe
- wł. ruchowe

Podział ze względu na liczbę osłonek i czynność:
- A osłonka mielinowa, aferentne i eferentne, występują w ukł. obwodowym
� ?-lfa
� ?-eta
� delta
� gamma
- B osłonka mielinowa, występuje w ukł. autonomicznym
- Cs bez osłonki, ukł. współczulny
- Cdr bez osłonki w korzeniach grzbietu.

Przewężenia Ranwiera


Układ nerwowy

Funkcja ukł. nerw.:
- odbiera bodźce ze środowiska zewn. i wewn.
- przesyła impulsy
- kieruje wszystkimi reakcjami organizmu
regulacja (narządy wew.)
- zapamiętuje

Podział ukł nerw. (Kryterium czynności):
2. Somatyczny (animalny-zwierzęcy)
- efektory
mięśnie szkieletowe poprzecznie-prążkowane (unerwia te mięśnie)
- reguluje napięciem mięśni
b. układ piramidowy (ten układ stanowi 70-80% wł. nerw.)
� jest zależny od naszej wol