3110398443

Częsc I. Rachunkowość jako zrodto informacji...

Rysunek 2. Wpływ przekształceń formy własności na wartość firmy

Spółka cywilna    ->    Spółka z o.o.    ->    Spółka akcyjna

Wartość firmy	Kapitały 5 min
	Zobowiązania długoterminowe 4 min
Aktywa 6 min
	Zobowiązania bieżące 1 min

Wartość firmy 8 min	Kapitały 9 min
	Zobowiązania długoterminowe 4 min
Aktywa 6 min
	Zobowiązania bieżące

	Kapitały 1 min
Aktywa 6 min	Zobowiązania długoterminowe 4 min
	Zobowiązania bieżące 1 min

Źródło: opracowanie własne.

Te dwa przekształcenia wyjaśniły pochodzenie kapitału spółki akcyjnej, któiy powstał jako efekt dwukrotnej wyceny wnoszonego aportu. Abstrahując od jakości tak utworzonego kapitału, można zauważyć pojawienie się nowego składnika aktywów - wartości firmy, w kwocie 8 min złotych. Należy także zauważyć, że w ciągu 12 miesięcy, w których dokonano przekształceń, w samym biznesie tej jednostki nie zaszły poważniejsze zmiany. Jak zatem uzasadnić pojawienie się tak znaczącego aktywa w postaci wartości firmy? Trywiałizując, można stwierdzić, że skoro po aktywach brakowało 8 min złotych, to należało dopisać składnik aktywów w takiej właśnie wysokości pod postacią wartości firmy. Jak stwierdziliśmy poprzednio, była to procedura czysto techniczna, niewiążąca się z identyfikacją czy szacowaniem kwoty wartości niematerialnych.

3. Ujęcie wartości firmy w polskim prawie bilansowym

Bardziej klasycznym przykładem ilustrującym powstawanie bilansowej kategorii wartości firmy jest transakcja łączenia się przedsiębiorstw przy zastosowaniu ceny nabycia. Polska ustawa o rachunkowości (Ustawa z dnia 29 września 1994 r.; dalej: uor) dopuszcza dwie metody łączenia się przedsiębiorstw: nabycia i łączenia udziałów. Przy czym ta druga ma zastosowanie w ograniczonym zakresie przypadków, a więc można zauważyć preferencję dla metody nabycia¹. Rozliczenie połączenia metodą nabycia polega na: „sumowaniu poszczególnych pozycji aktywów i pasywów spółki przejmującej, według ich wartości księgowej, z odpowiednimi pozycjami aktywów i pasywów spółki przejętej, według ich wartości godziwej ustalonej na dzień ich połączenia” (art. 44b, par. 1 uor). A więc przy jej stosowaniu należy zidentyfikować, która z łączących się jednostek jest przejmującą, a która przejmo-

Podobnie MSSF/MSR dopuszczająjedynie stosowanie metody nabycia, eliminując całkowicie metodę łączenia udziałów.

18