3110398484

14 Agnieszka Stopińska-Pąjąk

ręcznika andragogiki pt. „Praca oświatowa. Jej zadania, metody, organizacja. Podręcznik opracowany staraniem Uniwersytetu Ludowego im. A. MickiewiczaWydawnictwa znakomitego, pionierskiego, zapomnianego i niedocenionego w kształtowaniu się polskiej myśli andragogicznej, a który także i dzisiaj może nadal dostarczać wielorakich inspiracji do postrzegania edukacji dorosłych, uczenia się dorosłych i andragogiki w ich różnorodności i kontekstach.

Po drugie - bo rzadko analizujemy podręcznik uwzględniając jego auto-ra/autorów. A przecież podręcznik jest chyba jednym z najbardziej autorskich wydawnictw, w którym szczególnie wyraźnie widać sposób postrzegania danej dyscypliny przez jego autora. Poczynając od doboru zagadnień, sposobu ich ujęcia merytorycznego, przedstawienia redakcyjnego, osadzenia aksjologicznego a na ogólnej wizji, pewnej filozofii patrzenia kończąc. Nie jest zatem bez znaczenia kto redaguje podręcznik i jakie stawia mu zadania, zwłaszcza, że sam podręcznik jako wydawnictwo specyficzne jest i był różnie definiowany. Nie podejmując dyskusji nad różnymi modelami podręcznika, należałoby zakwalifikować omawiany podręcznik do kategorii podręczników nowoczesnych, w których nie tyle prezentowana jest syntetyczna wiedza przedmiotowa, co raczej kreślony jest pewien sposób widzenia dyscypliny, wprowadzania doń zagadnień i otwierania dyskusji. I chociaż podręcznik ukazał się w początkach minionego stulecia, w okresie niewoli narodowej, to jednak odzwierciedla taki właśnie nowoczesny typ podręcznika. W Przedmowie „Pracy oświatowej” redaktorzy już w pierwszym akapicie następująco ujęli cele podręcznika: „Z potrzeb pracy społecznej i jako wyraz jej zdobyczy powstała ta książka. Ujmuje znaczną część dorobku na polu oświaty pozaszkolnej, oświetla jej zadania i ewolucję, wiąże chwilę dzisiejszą z tradycjami przeszłości, ukazuje moc żywiołową, z którą działalność oświatowa przełamuje wszelkie przeszkody, żłobi drogi własne ”^{1 2} oraz -w dalszej części - dookreślają funkcje podręcznika: „Nazwaliśmy ją podręcznikiem, gdyż sądzimy, że stanie się ona niezbędnym informatorem i przewodnikiem dla pracowników, którzy pragną nawiązać swą działalność do doświadczeń już poczynionych, do wyników już osiągniętych. Daleką jest wszakże od encyklopedycznej wszechstronność/: nie wyczerpuje wszystkich zagadnień, nie zawiera wszystkich informacji, któreby podać warto.(...jBraki tej książki pobudzą niewątpliwie do nowych, doskonalszych opracowań. Mamy nadzieję, że przełamie ona dotychczasowe milczenie w sprawach oświaty pozaszkolnej: stawiając bowiem liczne zagadnienia pracy oświatowej, ukazując jej związki z całokształtem życia, gromadząc rozproszony dorobek teoretyczny, przynosi wiele z tego, co musiało być wypowiedzianym, by umożliwić dyskusje, wychodzące

1

   Praca oświatowa. Jej zadania, metody, organizacja. Podręcznik opracowany staraniem Uniwersytetu Ludowego im A. Mickiewicza. Przez T. Bobrowskiego. Z. Daszyńską-Golińską. J. Dziubińską. Z. Gargasa. M. Heilpema. Z. Kruszewską, L. Krzywickiego, M. Orsetti. H. Orszę, St. Posnera, M. Stępowskiego. T. Szydłowskiego, Wł. Weychert-Szymanowską. Kraków 1913. Nakładem Michała Arcta w Warszawie.

2

   Redakcja: Przedmowa. W: Praca oświatowa.... s. VII.