2964938937

■r UIUOltY PEOi-EśUlluW 1 UCZNIÓW. r

żaków, która nie jest niczem innem, tylko przypomnieniem dawniejszych rozporządzeń, a więc czytamy w niej, że młodzież ma przyzwoicie w sukniach duchownych chodzie, że wstęp do burs i szkół i do sal wykładowych ma być pozwolony tylko scholarzom po duchownemu ubranym. Nowem jest tylko dodatkowe rozporządzenie, które opiewa, że przełożeni zakładów wychowawczych, a wreszcie i sam rektor uniwersytetu zapłacą karę trzech grzywien, w razie gdy wykonania ustaw nie będą doglądali¹.

W r. 1552 odnowił, ale zarazem obostrzył uniwersytet dawne ustawy o broni. Wiadomo, że przedtem mogli scholarzy pod pewnymi warunkami uzyskać pozwolenie na przechowywanie broni w swych izbach, teraz wszyscy bez wyjątku musieli ją składać na ręce seniora².

Jednocześnie nie obeszło się bez przypomnienia ustaw o ubiorach. Scholarzy takie mają nosie ubiory, do jakich ich ustawy zobowiązują i jakie im przystoją, gdyż inaczej nie będzie można żaka odróżnić od dworzanina i rzemieślnika ^{3 4}. Zwracamy uwagę na ostatnie słowa. Można na podstawie akt rektorskich stwierdzić, że właśnie w tych czasach mieli scholarzy ciągłe zatargi z rzemieślnikami, przedewszystkiem zaś z dworzanami magnatów świeckich i duchownych; przychodziło nieraz do poważnych starć, przy których nie obeszło się bez rozlewu krwi. Dość wspomnieć o burdzie z r. 1549, wywołanej przez pijaną służbę Andrzeja Czarnkowskiego z żakami mieszkającymi w szkole Wszystkich Świętych i w sąsiednich bursach. Postradał wtedy życie student Jerzy, syn Jana z Pienian, Wileńczyk, siedmiu zaś innych żaków pokaleczonych zostało. Burda ta miała, jak wiadomo, dalszą swą dosyć smutną historye

1

   Zob. Decreta et constitutiones tego synodu wyd. M. SzarfFenberg, Kraków, 1544.

2

   Zob. Conclus. univ., r. 1552, str. 196: „...Ut quivis contubernium ingrediens arma seniori continuo praesentet et ad servandum committat ne-que alia privatim aut publice deferre aut in habitatione servare audeat“.

3

Tamże: „Sed et hoc tunc decretum est, ut quivis illorum vestes hu-iusmodi deferat, quales studiosis conveniunt, quibus discerni possiut ab aulicis et opificibus^w.

4

Zob. Wisłocki. O wydawnictwie liber diligentiarum. Kraków, 1886, str. 14.