Polecenia do analizy tekstu dla grup oparte na kategoriach wyznaczników rodzajowych
liryki.
Grupa |
Kategoria rodzajowa |
Polecenie |
Wnioski z analizy |
I |
podmiot liryczny |
określ rodzaj i charakter podmiotu lirycznego |
osoba wyrażająca uczucia zbiorowości (użycie 1. poj. i 1. mn.), wyraża uczucia ludzi wierzących, przyjmuje typową postawę humanisty (antropocentryzm). |
11 |
monolog liryczny |
dokonaj analizy monologu lirycznego i określ na tej podstawie rodzaj liryki |
- szereg pytań retorycznych skłania do refleksji, - apostrofy wskazujące na szacunek wobec adresata, zawierają liczne refleksje o jego roli, - liryka inwokacyjna o charakterze filozoficzno-refleksyjnym. |
III |
adresat liryczny |
określ adresata wypowiedzi i sposób jego kreacji |
- adresat - Bóg ukazany jako architekt, artysta (topos Deus artifex), - szczodry i dobry Pan, kocha swe dzido, - nieograniczony i wszechobecny (elementy panteizmu). |
IV |
świat przedstawiony |
określ charakter świata przedstawionego |
- harmonijny, uporządkowany, bogaty, z całym swym bogactwem ofiarowany (dar) człowiekowi, - nie istnieje samoistnie, ale dzięki Stwórcy, - świat upersonifikowany, przez co bliższy człowiekowi. |
V |
rodzaj refleksji lirycznej |
określ stosunek do Boga i świata wyrażony w tekście |
- wdzięczność wobec Boga, - pochwała Stwórcy, - poczucie szczęścia i radości, jakie daje możliwość korzystania z dzid stworzenia, - zachwyt dziełami stworzenia (widoczny w epitetach). |
Wnioski zebrane w wyniku pracy grup pozwalają na sformułowanie podsumowania
i wskazanie takich cech renesansowego myślenia o świecie i człowieku, które stanowić będą punkt wyjścia do poznawania innych dzieł literackich tej epoki. Możemy w ich wyniku polecić odszukanie w twórczości Kochanowskiego innych pieśni i fraszek, w których w podobny sposób kreowany jest wizerunek Boga, w których dokonuje się personifikacja przyrody. Możliwości jest wiele. O ich wyborze zadecyduje w dużej mierze metodologia, którą stosujemy. Ważne, żeby analiza stanowiła podstawę kształcenia
13