3132015212

3132015212



12

Polskiej, nie tylko swą objętością, ale przede wszystkim odkrywczym obrazem wieku

XVII    zdominował obie sąsiadujące z nim w tej serii, doskonałe książki: Jerzego Ziomka o renesansie i Mieczysława Klimowicza o oświeceniu. Barok, a nawet okres panowania pierwszego Sasa rysowały się już nie jako czasy upadku i zdziczenia kultury, ale jako epoka niezwykła, barwna, często bliższa swą problematyką, wyobraźnią i piśmiennictwem ludziom XX wieku niż tradycyjnie uznawana za żywą literatura renesansu.

Naukowe dojrzewanie Pauliny Buchwaldówny, a od 1964 roku Pauliny Buchwald--Pelcowej, przypadło na te właśnie lata badawczego ożywienia. Co więcej, młoda absolwentka polonistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, uczennica Romana Pollaka, już wkrótce stała się aktywnym i poważnym uczestnikiem nie tyle przywracania, ile odkrywania i studiowania wieku XVII i czasów saskich.

Badaczy literatury - obserwacja to dość oczywista - podzielić można na tych, którzy uprawiają naukę spekulatywną i skoncentrowani na pomyśle interpretacyjnym, wirtuozerii metodologicznej, spychają na dalszy plan rzeczywistość literacką poprzez przypisywanie minionym wiekom współczesnych wyobrażeń moralnych, estetycznych i cywilizacyjnych, oraz na tych, którzy dawną rzeczywistość próbują ujawnić i dzięki żmudnym pracom archiwalnym precyzyjnie ją zrekonstruować, opisać i wprowadzić do świadomości społecznej. Paulina Buchwald-Pelcowa zawsze należała do tej drugiej grupy. Krytyczne wydanie w 1962 roku anonimowej satyry z początku

XVIII    wieku, znanej z kilku sylw szlacheckich, Małpa-człowiek w cnotach, obyczaju i kroju, rok później przedstawione w rozszerzonej wersji jako praca doktorska (promotor Zygmunt Szweykowski), wyraźnie określiło priorytety naukowe młodej badaczki. Stanowiła je literatura XVII i początku XVIII wieku, zasoby archiwalne z tych czasów, także literatura pisarzy minorum gentium, teksty anonimowe i te wszystkie dawne zjawiska i dokumenty, które choć zdają się jedynie towarzyszyć literaturze uznanej przez znawców za pierwszoplanową, to w epoce swej, istniejąc zazwyczaj tylko w obiegu rękopiśmiennym, odgrywały jednak znaczącą rolę. Nie jest rzeczą przypadku, że badacz literatury oświecenia Jerzy Jackl, przygotowujący w roku 1969 - wraz z przebywającym już wówczas poza krajem Janem Kottem - antologię romansu i powieści zatytułowaną Wokół Doświadczyńskiego, korzysta z opublikowanej przez Paulinę Buchwald-Pelcową wersji Małpy-człowieka..., uznając ten utwór, obok słynnych Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego, za tekst kanonu przed-oświeceniowego, tradycji odrzucanej, ale niezwykle ważnej w dziejach polskiej kultury literackiej. Efektem ówczesnych zainteresowań Pauliny Buchwald-Pelcowej tą tradycją była książka Satyra czasów saskich, poświęcona głównie prozie satyryczno--publicystycznej - opublikowana przez Ossolineum w roku 1969, stała się podstawą przeprowadzonej w roku następnym habilitacji.

Późniejsze zainteresowania naukowe Pauliny Pelcowej poszły dwoma odrębnymi, choć blisko spokrewnionymi torami: studia nad literaturą staropolską XVI i XVII wieku oraz badania nad dawną książką. Wśród Jej dokonań historycznoliterackich są edycje utworów zarówno twórców mniej rozpoznanych, jak i wybitnych pisarzy (Sęp--Szarzyński, Kochanowski, Szymonowie, Józef Andrzej Załuski, Hieronim Morsztyn, Daniel Naborowski), są również szczegółowe studia poświęcone konkretnym tekstom i zjawiskom literackim (m.in. Pieśń „Ocknij się, Lechu”... 1968, O drugim



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
12 Polskiej, nie tylko swą objętością, ale przede wszystkim odkrywczym obrazem wieku XVII
12 Polskiej, nie tylko swą objętością, ale przede wszystkim odkrywczym obrazem wieku XVII
Wstęp Wstęp Każdy z nas żyje nie tylko dla siebie, ale przede wszystkim dla innych. Książka Zaczarow
P1020544 dualizm nie tylko w święcie zewnętrznym, ale przede wszystkim w duszy MHluj . fwimdw iwa ró
BUDOWNICTWO Studia na BUDOWNICTWIE to nie tylko duża satysfakcja, ale przede wszystkim pewna i cieka
scenariuszu, pozwala w bezpieczny sposób rozwinąć nie tylko wyobraźnię, fantazję, ale przede wszystk
Z przedstawionych procesów wyłania się jasno wizja zdrowia, jako nie tylko autotelicznej wartości, a
Z przedstawionych procesów wyłania się jasno wizja zdrowia, jako nie tylko autotelicznej wartości, a
kładącymi nacisk nie tylko na wygląd, lecz przede wszystkim na funkcjonalność - łatwość dostępu do t
Wymiarowanie i Tolerowanie Geometryczne "GD&T - to nie tylko znajomość symboli - to przede
img098 12 ORGANIZACJA LEKCJI Przygotowanie lekqi powinno uwzględniać nie tylko jej treść, ale także
skanuj0007 (347) a przede wszystkim w Europie Wsehodniei 4 nie tylko w Rosji i w Polsce, ale też w C
K ?jna DIALEKTY POLSKIE789100 198 kontynuantach -ą, stało się przyczyną rozłożenia nosówki nie tylko
img098 12 ORGANIZACJA LEKCJI Przygotowanie lekqi powinno uwzględniać nie tylko jej treść, ale także
img098 12 ORGANIZACJA LEKCJI Przygotowanie lekqi powinno uwzględniać nie tylko jej treść, ale także
IMGP0663 Glebę należy traktować nie tylko jako podłoże wzrosn rozwoju roślin, ale przede wszystkim j

więcej podobnych podstron