2964938998

4; UBiuliY BRuNi^OBoW 1 UCZNIÓW.

Po r. 1566 uniwersytet nie ponawiał już ani w XVI ani też w następujących dwóch wiekach ustaw o ubiorach i broni, tak że mogłoby się zdawać, że począwszy od owego roku wziął rozbrat z dawnym obyczajem. Tymczasem są pewne dane, które niewątpliwie czego innego dowodzą.

I tak w r. 1580 ukarał rektor Hieronima Chłapowskiego za to, że mimo ustaw uniwersytetu i rozporządzenia rektora śmiał nawet w^T obecności samego rektora chodzie w ubiorze zakazanym i dla studenta niewłaściwym tj. w butach tureckich czyli dworskich¹. Jestto ostatni ślad z wieku XVI świadczący o podtrzymywaniu przez uniwersytet dawnej, powiedzmy, średniowiecznej tradycyi. Trądycya ta już od połowy XVI wieku zaczęła słabnąc i znikła niedoczekawszy się jego końca. Żacy wywalczyli to sobie lub raczej duch czasu przyniósł to z sobą, że dawne ustawy o ubiorach poszły w zapomnienie , scholarz mógł odtąd się ubierać, jak mu się podobało.

Jeżeli mimo to znajdziemy w XVII i XVIII w. wypadki przemawiające przeciw temu powyższemu rezultatowi naszych poszukiwań, to fakta owe zresztą odosobnione nie są w stanie zachwiać w niczem naszym poglądem. W r. 1762 np. został pozwany przed sąd rektora Ignacy Cybis Ślązak, bakałarz filozofii, któremu bedel uniwersytetu jako instygator urzędu rektorskiego między innymi i to zarzuca, że gardzi strojem akademickim². Co sądzie o tym fakcie ? Cybis mieszkał prawdopodobnie w bursie, w której przestrzegano do pewnego stopnia z woli tego lub owego dobro-dzieia tejże dawnych ustaw. I tak np. w bursie „Jeruzalem* ordy nacy a biskupa Zadzika z r, 1642 wymaga od bursarzy, aby nosili suknie sięgające po kolana³. Ordy nacy a ta obowiązuje jednę tylko bursę a nie ogół młodzieży; jest ona czemś odosobnionem , a nie żadną przez uniwersytet wydaną ustawą. Z tego samego punktu widzenia należy sądzie statut bursy chirurgów z r. 1788, który między innymi poleca prefektowi, aby sprawiał „suknie dla chirur-

1

   Zob. A. R., r. 1580, str. 575. Z tego samego powodu spotkała kara schołarzów Jana Tarnowskiego, kasztelanica radomskiego (A. R._? 1578, str. 508 i Niedzwickiego młodszego (Tamże, r. 1578, str. 508).

2

   Zob. A. R. str. 575... _rhabitum academicum contemnit uti et ad praesens sine eodem habitu pro iudiciis condescendere ausus est“.

3

   Zob. Karbowiak, Ustawy, str. 66.