3184153072

[11]

REGULACJA SKURCZU MIĘSNI

477

mach tej samej gromady. Mięśnie Dendrostromum pyroides wykazują tylko jeden, aktynowy system regulacji, ich miozyna nie wykazuje funkcji regulujących, chociaż wiąże wapń. Dwa inne gatunki tej gromady posiadają obydwa systemy regulacji (cyt. wg 34). Ostatnie badania wskazują, że mięśnie gładkie żołądków kurcząt stanowią również wyjątek pośród mięśni gładkich — kontrola ich skurczu jest związana z miozyną (37).

IV. Ewolucyjne i funkcjonalne aspekty systemów regulacji

W 1972 roku Lehman i wsp. (3) po przeprowadzeniu klasyfikacji systemów regulacji cyklu skurczowo-rozkurczowego mięśni około 50 gatunków zwierząt postawili hipotezę, że system regulacji związany z miozyną, jako znacznie prostszy i występujący tylko u mięczaków i bezkręgowców, jest ewolucyjnie wcześniejszy niż system regulacji związany z aktyną. Rozszerzenie jednak klasyfikacji do około 100 gatunków i znalezienie systemu regulacji związanego z aktyną m.in. u przedstawicieli nicieni (cyt. wg 34) i śluzowców (38—39) nie pozwala na podtrzymanie tej hipotezy.

In vivo regulacja cyklu skurczowo-rozkurczowego mięśni może ulegać zmianom kilkoma sposobami:

a)    przez obniżenie syntezy białek regulujących

b)    przez wytworzenie nieaktywnych białek regulujących

c)    przez zmianę miejsca aktywnego aktyny, lub miozyny, do którego wiążą się białka regulujące.

d. c. podpisu do Ryc. 6

Grapt. ~ graptolity, Pterobr. — piórskrzelne, Enteropn. — jeiitodyszne, Tunicata — osłonice, Acr. — bezczaszkowe, Agnatha — bezżuchowowce, Elsmobr. — spodoustne, Actinopt. — fałdo-płetwe, Dipnoi — dwudyszne, Crossopt. — trzonopłetwe, Urodela — płazy ogoniaste, Anura — płazy bezogoniaste, Stegoceph. — płazy tarczogłowe, Reptiles — gady, Chelon.—żółwie, Pterod.— pterozaury, Pleis. — plezjozaury, Croc. — krokodyle, Lepidosaura — lepidozaury, Rh. — ryłogłowe, Dinos. — dinozaury, Theriod. — ssakozębne, Monot. — stekowce, Multit. — wieloguzkowce, Mar-sup. — torbacze, Insectiv. — owadożerne, Rodent. — gryzonie, Cheir. — nietoperze, Carniv. — drapieżne, Primates — naczelne, Homo — człowiek, Artiodactyl. — parzystokopytne, Perissodactyl.— nieparzystokopytne, Candyl. — prakopytne, Creod. — pradrapieżne, Proboscid. — słonie, Cetacea — walenie, Nemer. — wstężnice, Turbel. — wypławki, Cest. — tasiemce, Trem. — przywry, Acan-thoceph. — kolcogłowy, Gord. — włośniaki, Nematoda — nicienie, Rotif. — wrotki, Brach. — ramienionogi, Ectoproct. — mszywioły, Sipunc. — sikwiaki, Solen. — bezpłytkowce, Lamellib. — małże, Cephalopod. — głowonogi, Casteropod. — brzuchonogi, Amphin. — obunerwce, Priap. — gruboryjkowe, Echiur. — długoryjkowe, Polychaeta — wieloszczety, Hirud. — pijawki, Oligoch. — skąposzczety, Onych. — pazurnice, Tard. — niesporaczki, Arthropoda — stawonogi, Crustacea — skorupiaki, Cop. — widłonogi, Lept. — Leptostraca, Isopod. — równonogi, P mphipod. — obunogi, Decapoda — dziesięcionogi, Mysid. — lasonogi, Hoploc. — rawki, Cirrip. — wąsonogi, Phyllop. — liścionogi, Chelic. — szczękoczułkowce, Mero. — staroraki, Sca. — skorpiony, Pal. — głaszczko-chody, Araneid. — pająki, Phal. — kosarze, Sal. — solpugi, Ps. Sc. — zaleszczotki, Diplo. — dwu-parce, Pa. — skąponogi, Sy. — drobnonogi, Chil. — pareczniki, Insecta — owady, Collem. — sko-czogonki, Prot. — pierwogonki, Diplura — widłogonki, Blatt. — karaczany, Thysan. — przyle-żeńce, Odon. — ważki, Eph. — jętki, Mant. — modliszki, Fortic. — skorki, Coleop. — chrząszcze, Term. — termity, Locust — szarańczaki, Homop. — pluskwiaki równoskrzydłe, Heter. — pluskwiaki różnoskrzydłe, Hymenopt. — błonkówki, Dipt. — muchówki, Lepidopt. — motyle, Panorp. — wojsiłki, Sial. — zabarwice, Hemer. — życiorkowate, Pedic. — wszy, Psoć. — gryzki, Perl. —

widelnice, Pho — podkrzewiny