3218343656

Przesłanki i uwarunkowania realizacji analitycznej funkcji... 1

uwagę zwłaszcza usługi dodatkowe realizowane w trakcie badania. Trzeba uwzględnić również ograniczenia wynikające z celu i umownych warunków badania.

Konieczność pełniejszego wykorzystania analizy finansowej w metodyce badania sprawozdania finansowego wynika również z analizy i oceny stanu naszej praktyki rewizyjnej. Dowodzą tego doświadczenia z weryfikacji dokumentacji badania sprawozdań finansowych, jak i wyniki prowadzonych badań⁴². Zakres wykorzystania procedur analizy finansowej w praktyce rewizyjnej jest niewielki, w skrajnych przypadkach nie realizuje się nawet zaleceń wynikających z norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta.

Tymczasowa norma wykonywania zawodu zobowiązywała biegłego rewidenta do tego, aby przeprowadzając przegląd analityczny, porównywał jedynie wskaźniki roku sprawozdawczego do wskaźników okresu bezpośrednio poprzedzającego okres badany. Taka podstawa badania nie jest wystarczająca, zarówno co do czasu, jak i płaszczyzn porównań. Właściwie prowadzona analiza wskaźnikowa, bo do niej ograniczono w istocie procedury analizy finansowej zalecane do stosowania w badaniu sprawozdania finansowego oraz opartym na niej tzw. przeglądem analitycznym, wymaga nieco dłuższego czasu, aby obserwować tendencje w kształtowaniu się tych wskaźników⁴³. Sugerują to już trafnie zalecenia odnośnie do tzw. analizy sytuacji jednostki w aktualnej regulacji prawnej metodyki badania sprawozdania finansowego. Podstawą porównań powinny być również przyjęte plany i prognozy (zwłaszcza finansowe), a także dane płynące z otoczenia jednostki gospodarczej, np. z giełdy.

Konieczne wydaje się także zasygnalizowanie dalszych kierunków doskonalenia analizy wskaźnikowej i szerszego wykorzystania analizy finansowej. Istotnym uzupełnieniem stać się powinno badanie przyczynowe węzłowych wielkości i wskaźników finansowych. Porównanie jest bowiem jedynie wstępną fazą badania analitycznego, podczas gdy jego fazą zasadniczą jest właśnie badanie przyczynowe. Umiejętność badania przyczynowego jest ważną umiejętnością biegłych rewidentów. Wykorzystanie metod badania przyczynowego, jak już podkreślano w opracowaniu, uwzględniać musi związek metodologiczny, jaki zachodzić powinien pomiędzy analizą finansową, a tym samym stosowanymi w jej ramach metodami, oraz rachunkowością.

Należy zauważyć, że będące do dyspozycji badania sprawozdań finansowych procedury analizy finansowej poddawane są ustawicznej, wnikliwej konfrontacji z warunkami ich zastosowania w praktyce gospodarczej i w związku

⁴²    Pogląd wynika z obserwacji zagadnienia w związku z procesem weryfikacji dokumentacji badania sprawozdań finansowych prowadzonych przez Regionalny Oddział Krajowej Izby Biegłych Rewidentów w Krakowie oraz Radę Nadzorczą spółki audytorskiej - Zakład Rachunkowości Stowarzyszenia Księgowych w Polsce „Interfin” w Krakowie, a także pełnienia funkcji promotora prac magisterskich poświeconym badaniom tego problemu.

⁴³    Por. W. Bień, Analiza sytuacji badanego przedsiębiorstwa iv raporcie biegłego rewidenta, „Rachunkowość” 1994, nr 3; Podręcvuk biegłego rewidenta, Rewiks, Warszawa 1993, t. 3.