3218343667

Przesłanki i uwarunkowania realizacji analitycznej funkcji...

rachunku strumieni w sferze ewidencji księgowej w formie tzw. kont wynikowych, ujmujących strumienie przychodów, kosztów oraz wyników (zysków i strat) nadzwyczajnych. W sprawozdawczości finansowej rachunek ten ma postać wariantowo zestawianego rachunku wyników (rachunku zysków i strat). Rachunek strumieni traktować można jako drugi, nie mniej ważny, wymiar rachunkowości podwójnej,który wnikliwiej opisuje proces kreowania wyniku finansowego (zysku)³⁰. Współcześnie i ten rachunek wyniku finansowego został analogicznie rozwinięty poprzez propozycję rachunku, który określić można mianem rachunku czynników. Rachunek ten przejawia się w ewidencji księgowej w postaci tzw. kont sił ewidencjonujących czynniki przyśpieszające bądź opóźniające proces tworzenia wyniku finansowego (zysku). Konta te ujmują zapisy dotyczące zdarzeń bądź rezultatów badań analitycznych w tym zakresie³¹, a w sprawozdawczości finansowej reprezentowane są między innymi przez sprawozdanie o sytuacji finansowej. Rachunek czynników stanowi trzeci wymiar rachunkowości tzw. rachunkowość potrójną³². Wymiar ten jeszcze wyraźniej podkreśla ścisły związek analizy finansowej z rachunkowością, funkcję analityczną rachunkowości a zarazem jej walory zarządzę. Tak więc przedmiotowa struktura współczesnej rachunkowości coraz wyraźniej zmierza do modelu trójwymiarowego, co obrazuje tabela 1.

Tak więc przesłanki integracji analizy finansowej i rachunkowości mają swe źródło w zasadniczych przekrojach strukturalnych współczesnej rachunkowości. Praktyczną weryfikacją tych przesłanek są liczne i różnorodne przykłady integracji analizy finansowej z dostosowanymi do warunków rynkowych rozwiązaniami rachunkowości. Integracja ta jest szczególnie pożądana w okre-

Tabela 1. Przedmiotowa struktura współczesnej rachunkowości

Wymiar	Rachunek	Przedmiot	Konta	Sprawozdanie	Cel
I	zasobów	majątek, kapitały	bilansowe	bilans majątkowy	pomiar wyniku finansowego jednostki
11	strumieni	koszty, przychody, straty i zyski nadzwyczajne	wynikowe	rachunek wyników
HI	czynników	czynniki pozytywne i negatywne	sił	np. cash jlow

Źródło: opracowanie własne.

³⁰    M. Bitz, Problemy sporządzania zamknięć rocznych przy rosnących cenach, „Rachunkowość" 1985,nr 3.

³¹    M. Dobija, Teoretyczne i organizacyjne podstawy systemu trójwymiarowej rachunkowości, Zeszyty Naukowe, AE w Krakowie, Kruków 1990, nr 329.

³²    M. Dobija, Założenia trójwymiarowej rachunkowości, referat opublikowany w mnteriaiuch konferencji naukowej nt. Perspektywy rozwoju rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych