3218343668

I Bronisław Micherda

sie przejściowym do gospodarki rynkowej. Okres przejściowy do gospodarki rynkowej charakteryzuje się bowiem swoistą „próżnią systemową”³³. Jest on okresem transformacji gospodarki z systemu gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki rynkowej, znacznych przemian i tym samym możliwości zwrócenia uwagi na mechanizm procesu gospodarowania i istotne związki w nim zachodzące, w tym również w sferze „wspomagania informacyjnego”.

4. Uwarunkowania realizacji analityczne! funkcji rachunkowości

Rachunkowość spełniając swe funkcje, winna tworzyć rzetelny, skwantyfi-kowany obraz przebiegu i rezultatów procesów gospodarczych jednostek. Rzetelność tę rozpatrywać można na różnych płaszczyznach, lecz decydujące znaczenie wydaje się, że ma ocena jej swoistego produktu, jakim są tworzone przez nią informacje ekonomiczne. Wykorzystanie dorobku kwalitologii do próby określenia cech jakościowych informacji pochodzących z rachunkowości prowadzi do zaproponowania koncepcji, w której za najistotniejsze cechy tych informacji przyjąć można³⁴:

-    realność (w jej aspekcie jakościowym i ilościowym),

-    wartość poznawczą (właściwą strukturę, jak i stopień szczegółowości informacji),

-    operatywność (częstotliwość, jak i terminowość dostarczania informacji),

-    ekonomiczność (gospodarność w procesie tworzenia i wykorzystania informacji).

Systemowe podejście do istoty rachunkowości daje możliwość strukturalnego jej traktowania, a tym samym zbioru informacji ekonomicznych przez nią dostarczanych. Tak traktowana rachunkowość rozumiana jest jako zespół formalnie wydzielonych, lecz merytorycznie ściśle ze sobą powiązanych rachunków cząstkowych z metodą bilansową jako czynnikiem integrującym ten system oraz funkcjonującymi w nim rachunkami: statycznym i dynamicznym. Choć współcześnie w literaturze przedmiotu wskazuje się, że tak definiowana struktura systemu rachunkowości coraz częściej bywa krytykowana lub rozszerzenia³³, to dostrzega się także wewnętrzną strukturę rachunkowości w kontekście leżących u podstaw tej koncepcji rachunków cząstkowych³⁶. Jakość informacji ekonomicznych potraktować zaś można jako swoiste kryterium optymalizacji tego systemu; o optymalizacji mówić bowiem można jedynie

³³    Szerzej problem ten charakteryzuje S.T. Surdykowska, Prywatyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 112-116).

³⁴    B, Micherda B ..Jakość informacji dostarczanych przez system rachunkowości przedsiębiorstwa przemysłowego, „Organizacja, Metody, Technika” 1977, nr 4.

³⁵    M. Gmytrasiewicz, A. Knrmańska, I. Olchowicz, Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 1996, s. 16.

³⁶    Ibidem, s. 15.