3220342526

6 Karolina TARGOSZ

Jego podejście uczonego, ceniącego przede wszystkim jasność i ścisłość („chiarezza”, „esattezza”) determinowały tu postawę i oceny estetyczne¹⁴. W domu Galileusza oprócz zagadnień z zakresu nauk ścisłych i wiedzy technicznej przedmiotem rozmów i dyskusji mogły być w każdym razie i problemy odmiennej natury.

Od 6 grudnia 1601 do 26 sierpnia 1602 roku pobiera! lekcje i podobnie zakupił Galileuszowy cyrkiel Rafał Leszczyński (XIX, 150-152). Padwa była jednym z ostatnich ogniw jego długoletnich studiów i wojaży zagranicznych po wszystkich niemal ważniejszych centrach uniwersyteckich i dworach europejskich, jakie rozpoczął jeszcze w 1595 roku¹⁵. Późniejszy wojewoda bełski zdobywał w ten sposób gruntowne przygotowanie do roli jednego z najwybitniejszych mecenasów w dziejach kultury polskiej I połowy XVII w., jakim się miał okazać. Stworzyć miał sobie wspaniałą rezydencję i dwór we Włodawie. Różnowierca i protektor różnowierców polskich i czeskich, otaczał opieką i zakładał zbory, szkoły i drukarnie — w Baranowie oraz Lesznie¹⁶. Pod jego osłoną w ośrodku leszneńskim działał wybitny przyrodnik szkockiego pochodzenia Jan Jonston oraz wielki czeski pedagog Jan Amos Komensky. Ten ostatni w liście do Ludwika Wolzogena z 1659 roku poświadczał kopernikańskie przeświadczenia wojewody. Wiadomo ponadto, że Leszczyński odznaczał się również talentami literackimi i parał tłumaczeniami z literatury francuskiej.

W Galileuszowych Ricordi wraz z Leszczyńskim zapisany został jego ochmistrz („maiordomo”) — Daniel (XIX, 151) i chodzi tu o Daniela Naborowskiego, który przez dwanaście lat studiował prawo i medycynę w Wittenberdze, Bazylei, Orleanie i Strasburgu, a później jako lekarz i poeta związał się z Radziwiłłami. Pod koniec pobytu w Pa-¹⁴E. Panofsky, Galileo as a Critic of the Arts, The Hague 1954, s. 4, 13, 16, 20. ^l5Metryka nacji polskiej..., s. 312. Żył w latach 1579-1636.

¹⁶Informacje podane przez B. Bilińskiego wzbogaca M. Sipayłłówna, Leszczyński Rafał, Polski Słownik Biograficzny t. XVII, Wrocław 1972, s. 135-139. Autorka biogramu z przesadą jednak podała, że w Padwie Rafał „sprawił Galileuszowi niektóre przyrządy potrzebne do badań naukowych i sam zaopatrzył się u niego w przyrządy astronomiczne”.