Kultura pojmowana globalnie
Współczesność promuje, żeby nie powiedzieć wręcz wymusza globalne, czyli całościowe traktowanie kultury, zwłaszcza kiedy rozpatrujemy relacje „kultura - kształcenie" w aspekcie paidei, a zatem myślimy o kształtowaniu osobowości na dobrach kultury i tkwiących w niej wartościach. Niebywały bowiem rozwój cywilizacji naukowo-technicznej, w tym możliwość przemieszczania się ludzi i błyskawiczny dostęp do informacji, zaowocował skurczeniem się świata do symbolicznej „globalnej wioski".
Współczesność charakteryzuje się dynamicznymi, trudnymi do przewidzenia i zaskakującymi przemianami, wielorakimi napięciami i ostrymi konfliktami w sferze politycznej, ekonomicznej i kulturowej. Postępująca globalizacja w zakresie ekonomii i techniki powoduje przesunięcia na mapie gospodarczej świata - intensywny rozwój jednych państw i groźbę bankructwa niegdyś uznanych potęg oraz poważne zawirowania społeczno-ekonomiczne na całym globie. Ideały demokracji i tolerancji, swobód obywatelskich ścierają się z odżywającymi tendencjami separatyzmu, nacjonalizmu, ksenofobii, nietolerancji, terroryzmu i ludobójstwa. Nadmiernie rozwinięty indywidualizm w kulturze zachodniej, chlubiący się preferowaniem postaw kreatywnych i innowacyjnych, odsłania w konfrontacji z kulturą komunitaryzmu Wschodu takie słabości, jak: nadmierne eksponowanie swojej osoby i postaw nie zawsze akceptowanych społecznie, tworzenie teorii o wątpliwych wartościach oraz brak poczucia solidarności z potrzebującymi pomocy i myśleniem kategoriami dobra ogółu.
Współczesny charakter kultury oznacza przede wszystkim: rozwój przemysłu rozrywkowego, preferowanie form rekreacyjno-ludycznych; regres kultury ambitnej, jako nieopłacalnej; niebezpieczeństwo obniżenia smaku estetycznego odbiorców i poziomu kultury w ogóle. Wszyscy traktowani są tu jako konsumenci bardzo bogatej oferty różnorodnych produktów, bombardowani ułudami reklam. Beniamin R. Barber nazywa to konsumpcyjnym totalitaryzmem rynku. Jest on niezauważalny, wygodny i przyjemny dla ludzi, bo realizuje ich poczucie wolności, swobody
© Autor/Autorzy © Studia Kul turo wo-Edukacyjne 2013 Tom VIII Numer 1
19