3220343125

GRANICA:

ZAMKNIĘCIE - OTWARCIE - SPOTKANIE

Granica może mieć różne znaczenia i budzić różne skojarzenia zależnie od kontekstu, w którym się pojawia. Skojarzenia negatywne to linia zamknięcia, ograniczenie wolności, mur nie do przebycia, zasieki kolczaste, światła z wieżyczek strażniczych omiatające teren przygraniczny. Słowo „granica” może też przywoływać uczucia pozytywne: za tą granicą będziemy bezpieczni, za tamtą granicą otworzy się widok na Ziemię Obiecaną, na wytęsknioną ojczyznę.

Znaczenia mniej dosłowne odnajdujemy w kontekście badań, do których przyczynia się publikacja „Literatura na granicach”. W monografii poruszono tematy takie jak: granice pojęć, gatunków literackich, tożsamości, obszarów danej kultury, występowania zjawisk społecznych, psychologicznych.

Granica może też pełnić bardzo pożyteczną funkcję: zmusza do doprecyzowania idei, toposów, prądów, procesów, okresów w historii, etc. W toku dyskusji może zostać zakreślona granica , do której sięga dane pojęcie czy zjawisko. Może się też okazać, że granicy nie da się wyznaczyć, że jest płynna lub była tylko złudzeniem, pozorem.

Tak czy inaczej, próba zarysowania granicy przyczynia się do lepszego zdefiniowania danej materii lub do otwarcia dyskusji, do pogłębienia interpretacji, do dialogu. Obszar graniczny staje się więc miejscem spotkania różnych idei, światopoglądów, tożsamości kulturowych, mam nadzieję, że oddana w ręce Czytelnika monografia, będzie pełniła właśnie taką funkcję

dr hab. Katarzyna Mroczkowska-Brand Katedra Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego