IMG80 (2)

^ik-' ^    ¹ ‘ * ^s‘ ^ Joj realizacja może mieć zasadnicze znaczenie dla funk-

cjonowanta GBC, gdyż umożliwia scmaniyczne współdziałanie pomiędzy jej serwisami dzięki czemu powstać¹ powinno zintegrowane środowisko informacyjne o globalnej skali Semantyczny Web znacznie ułatwia funkcjonowanie GBC, stwarzając zupełnie nowe możliwości wykorzystania gromadzonych danych i informacji naukowych.

Wicie aplikacji Semantycznego Wcbu związanych jest ze stosowaniem założeń WcIiu 2.0 i sieci spolecznoiciowych |Burkę 2009, s. 317], Pojęcie Web 2.0 pojawiło się według encyklopedii Wikipcdia*’ w 2001 r. i oznacza serwisy internetowe, w funkcjonowaniu których główną rolę odgrywają treści tworzone przez samych użytkowników, skierowane do wszystkich zainteresowanych, wspólnie decydujących o ich ważności i sposobie prezentacji.

Twórcy Web 2.0 opisują jego ideę wskazując na zestaw cech. z których wiele związanych jest z koncepcją globalnej biblioteki cyfrowej. W Wikipcdii wyodrębniono trzy grupy cech:

•    Techniczne: wykorzystanie mechanizmu wiki i blogów; udostępnianie interfejsów XML, pozwalających innym stronom i programom na korzystanie z danych Web 2.0 (przede wszystkim przez RSS i Atom*'): używanie nowych technologii, jak na przykład

AJAX".    • I    *». fg*

•    Społeczne: generowanie treści przez użytkowników; użycie folksonomii’⁰; tworzenie rozbudowanych społeczności wokół serwisów; wykorzystanie inteligencji zbiorowej; wykorzystanie otwartych licencji, jak Crealive Commons czy GNU GFDL.

•    Specyficzny wygląd: pastelowe barwy, gradienty, zaokrąglenia, duże czcionki.

Zdaniem jego propagatorów, globalna sieć przechodzi gruntowną metamorfozę. Serwi-sy budow ane według „filozofii Web 2.0" w znacznie większym stopniu niż wcześniejsze otwierają użytkownikom nowe perspektywy dla własnej aktywności. Dla budowy takich serwisów wykorzystuje się nowe technologie - jak wiki czy weblog (blog) - udostępniające mechanizmy pozwalające internautom na łatwe tworzenie i dodawanie treści w Internecie oraz na pracę zespołową nad zawartością serwisu’¹,

Specyfikę Webu 2.0 często wyjaśnia się na przykładach nowych serwisów, typowych dla sieci społecznych. Web 2.0 to jednak nie tylko różnice w rodzajach powstających serwisów. Zmieniają się też obyczaje internautów, którzy coraz chętniej próbują wychodzić poza role biernych konsumentów newsów i multimediów, Szukają alternatywnych źródeł infonnacji lub sami starają się je dostarczać. Publikują, komentują i wchodzą w interakcje z innymi użytkownikami sieci’-’. Podejmując decyzje, skłonni są raczej oprzeć

*’htip:./pl.»ikipedia.ofg'wiki'Web_2.0.

protokół Atom jest standardem poziomu aplikacji, służącym do publikowania i edycji zasobów Web (typu blogów, Wiki, czasopism elektronicznych), wykorzystującym HTTP (operacje GET, POST, PUT i DELETE) i XML. Protokół ten sial się m.in, podstawą, na której utworzono protokół SWORD. służący przekazywaniu publikacji do repozytoriów cyfrowych [Allinson, Prnnęois, Lewis 2008).

" AJAX (Asynchronous JavuScript and XML) - grupa technologii służących tworzeniu interaktywnych aplikacji Web.

* folksonomii oznacza praktykę opisu treści (najczęściej internetowych) z wykorzystaniem dowolnie dobranych słów kluczowych czy innych wyrażeń (etykiet - lag), dobieranych przez użytkowników opisywanych treści (nic-ckspcrtów). Opisy tworzone są wspólnie, przez społeczność użytkowników Wcbu.

" Właśnie współdziałanie, szybkie sprzężenie zwrotne i zcspolowość prowadzonych prac stanowią powód, dla którego Web 2.0 nazywany jest siecią społeczną.

W Webie 2.0. podobnie zresztą jak w każdym rodzaju publikowania, wyróżnia się uczestników głównych, którzy dodają nowe treści, modyfikują je i komentują, uczestników drugorzędnych, którzy wyłącznic komentują i korzystają z informacji oraz użytkowników pasywnych, wyłącznic korzystających z infonnacji. Co interesujące tylko kilka procent użytkowników Wcbu 2.0 nale/y do pierwszej grupy tworzącej własne publikacje (YouTube - 0,16%, Flickr - 0.2%, Wikipcdia - 4.6%), z czego wynika że sieć społeczna nic wyzwala twórczości naprawdę masowej. Sytuacja wygląda lepiej, gdy uwzględni się. że aktywność użytkowników może przyjmować

j opinii innych internautów, wsruu wory

!R nic hn

ik równic/ zawodowych

u -

L₍j _w czasopiśmie przedstawia pozytywne wyniki badań i eksperjB > ^ _a: „i_c można tam znaleźć infonnacji o tym, co się nic udało i piki miało _t[c _{nfl rC}a|izację eksperymentu. Nauka 2.0 umożliwia swobodną dyskusję w iry¹ ,o wply^w _{cccss 0} dowolnych aspektach przeprowadzonych prac (także o popełnionych l,ic 0P^eIł co znacznie przyśpiesza ich realizację. (Jeżem przedstawiają często kolegom 1’l^t badan na bieżąco, każdego dnia, od pierwszych notatek w laboratorium do arly-czasopiśmie, co znamionuje tzw. otwartą naukę - Open Science. Mówi się nawet kt§| qm,\ Notebook Science, od notatek tworzonych w laboratorium w komputerowym ⁰ Uliku powszechnie dostępnym, zarówno dla ludzi, jak również systemów komputera¹ h Pomimo konieczności upublicznienia wyników jeszcze przed ich formalnym opu-

kV^r' ^W jdianiu Wcbu 2.0 wpływają no sposób funkcjonowania nauki; dla tych /^{2 1 e} osowany jest nawci termin Nauka 2.0. W porównaniu / tradycyjnymi nar/>, ^s „njkncji naukowej umożliwiają znac/nc ro/s/cr/cmc zasięgu i zakresu dy 1

rmeniow.

W

,vvcłi. Pómimo

ii wanicm. korzyści odnoszą wszystkie strony takiego dialogu, który zmienia współzawodnictwo pomiędzy uczonymi we współpracę [Waldrop 2008). Dzięki temu powstająca J x_a 2,0 jest nie tylko bardziej kolektywna od tradycyjnej, ale także znacznie bardziej fektywna, wykorzystuje bowiem zdolność wirtualnych społeczności uczonych do wyko-stykania uzdolnień wszystkich ich członków (Jenkins 2007, s. 31).

Wdrażanie Nauki 2.0 w procesach badawczych następuje w zakresie:

• Szeroko rozumianej komunikacji naukowej dla upowszechniania wyników badań, rozwoju współpracy, likwidacji barier między dyscyplinami.

1 Umiany rozumienia „naukowości", spowodowanej modyfikacją parametrów oceny (wspólne filtrowanie”, tagowanie, reb!ogging\ statusu publikacji, metodologii dziedzin.

«powstawania wirtualnych wspólnot uczonych i w ich obrębie nowych autorytetów.

*    Efektów organizacyjnych powodujących intermcdialność, interdyscyplinarność, interaktywność, digitalizację i cyfryzację danych i zasobów informacji.

j Konkretnego stosowania narzędzi - blogosfera, panele dyskusyjne, serwisy typu Wiki. MySpace, Facebook.

•    W ostateczności zmiany paradygmatu nauki i kryterium naukowości; metodyka badań naukowych polegać będzie na łączeniu badań nauk ścisłych z metodami nauk społecznych [Solska 2009, s. 136].

Co warte podkreślenia, Nauka 2.0 funkcjonuje nie dzięki wielkim inwestycjom w infrastrukturę nauki (jak w 1IN), lecz na zasadzie inicjatyw oddolnych. Są nawet tacy, jak Ale-xander Bard i Jan Sóderqvist, którzy twierdzą, że jest ona reakcją na przerost administracji i snobizm intelektualny tradycyjnej nauki [Bard, Soderqvist 2006, s. 234]. Uczeni z własnej inicjatywy stosują darmowe narzędzia typowe dla Webu 2.0 do komunikowania się w społeczności pracowników nauki zajmujących się podobnymi problemami, co zresztą powoduje szybkie poszerzenie kontaktów i rozwój współpracy. Dzieje się tak, ponieważ zasady Nauki 2.0 wydają się być naturalnym sposobem postępowania uczonych. Od cza-

203

1

Wspólne filtrowanie (collabonilive fillering) jest procesem wydobywania informacji lub typowych wzorców badanych zjawisk realizowanym we współpracy wielu agentów w wielkich zasobach danych. Wynikiem mogą być na przykład listy bestsellerów lub rekomendacje.

^w Rcblogging polega na przekazywaniu infonnacji odnalezionych w Internecie, w szczególności na blogach, na kolejne błogi. Działanie takie umożliwiają niemal wszystkie programy do prowadzenia blogów. Liczba przesłań świadczy o popularności blogu.

2

różne formy; Jose Bemoli i Charlcne li dzielą użytkowników technologii społecznośćiowycli na: twórców treści, krytyków - autorów komentarzy i uczestników forum, kolekcjonerów organizujących treści, członków sieci społecznych, widzów konsumujących cudze treści oraz innych, nie tworzących ani konsumujących treści. Liczbą tych ostatnich oblicza się na 44% (Li, Bemoli2008, s. 43].