3547343687

Bibliotekarz Opolski, www.bibliotekarzopolski.pl Nr 2/2014 (LVIII)

rodzi się pytanie, czy z czasem tradycyjne biblioteki zmienią się na wirtualne. Przykładają się do tego w szczególności słowa znanych osobistości, np. według Dicka Brassa, wiceprezesa ds. rozwoju technicznego firmy Microsoft, już w 2018 roku nie będą istniały gazety i czasopisma w formie, z jaką kojarzymy je dzisiaj. Czy rzeczywiście możemy wierzyć w takie wizje? Większość specjalistów zgadza się ze stwierdzeniem, że w najbliższej przyszłości nie należy oczekiwać, aż takich zmian. Zatem jakie są właściwie korzyści z e-książek w porównaniu z tymi drukowanymi? Autorki Babicova i Krjakova podsumowały je w pięciu „K" (korzyściach)¹:

a)    brak ograniczeń fizycznych - o ile klasyczną książkę możemy sobie dotknąć rękoma, to w przypadku elektronicznej mamy do czynienia tylko z formą niematerialną. Żadnych rozmiarów, stała wielkość liter, zostają tylko dane o liczbie znaków, ewentualnie słów;

b)    brak ograniczeń zawartości - możliwość korzystania z linków umożliwia przełączenie się z tekstu książki na tekst umieszczony „poza książką", co tworzy zupełnie nowy wymiar czytania;

c)    praca z tekstem / indywidualizacja książki - w przypadku książki klasycznej nie dopuszczalne jest robienie sobie w niej notatek, książka elektroniczna umożliwia jednak umieszczanie własnych notatek, jak również pracę

z tekstem w zależności od własnych potrzeb;

d)    nie zajmują miejsca;

e)    udogodnienie dla niedowidzących (wybór rozmiaru czcionki), niewidomych (możliwość włączenia odczytu tekstu), itp.

Z uwagi na pochodzenie e-książki można podzielić na poddane digitalizacji i tzw. bom digital, czyli „dokumenty elektroniczne, nie będą posiadały analogowego odpowiednika, tj. nie powstały ani w wyniku digitalizacji analogowej formy (np. wydrukowanej książki), ani nie zakłada się, że mogą zostać przeniesione do formy analogowej. Przykładem jest strona internetowa. Ze względu na brak analogowego odpowiednika podnosi się ryzyko jej uszkodzenia, zdeformowania lub utraty".²

Stan dyskusji naukowej dotyczącej problematyki udostępniania e-zbiorów

O tym, że bibliotekarze zrozumieli nieuchronną potrzebę skupienia się nad problematyką budowania e-zbiorów w bibliotekach oraz ich udostępniania i z dużym zaangażowaniem i wigorem zajęli się rozwiązywaniem problemów z tym związanych, świadczą liczne spotkania naukowe - seminaria i konferencje w poszczególnych regionach, ale również na poziomie międzynarodowym. W wyniku współpracy partnerskiej z WBP w Opolu, z którą Państwowa Biblioteka Naukowa w Bańskiej Bystrzycy współpracuje już od dekady nie tylko w zakresie wymiany książek, ale w szczególności w zakresie wymiany stażowej pracowników oraz w obszarze naukowo-badawczym, dzięki czemu mamy możliwość obserwowania rozwoju bibliotekarstwa - również tego elektronicznego, w Polsce³. Cieszę się, że w wyniku zaproszenia wystosowanego przez kolegów z Opola mogę w ramach konferencji „Epoka e-czytelnictwa", zaprezentować stan wykorzystania e-zbiorów w bibliotekach na Słowacji.

¹    BABICOVA, Zuzana - KRJAKOVA, Neta. Książka elektroniczna - nowa forma czy filozofia? In: ITlib, 2012, nr 3. [Cytat z: 3.02.2014). URL: http://itlib.cvtisr.Sk/archiv/2012/3/elektronicka-kniha-nova-forma-alebo-filozofia.html?page_id=496.

²    CUBR, Ladislav - HAVLOVA, Jaroslava. Born digital. In KTD: Czeska baza danych terminologii bibliotekarskiej i nauk informatycznych (TDKIV) [baza danych on-line). Praga: Księgarnia Narodowa Republiki Czeskiej, 2003. [Cytat z: 3.02.2014). URL: http://aleph.nkp.cz/F/X77478P6KKF99769LVHRH3IN7E9CFMKK99PTQ74ARX5E7NQC4A-06128?func=find-b&find_code=WTD&x=0&y=0&request=born+digital&adjacent=N.

³    BRUDNIK, Łukasz. Sposoby pozyskiwania czytelników w erze multimedialnej w Wojewódzkiej Publicznej Bibliotece w Opolu. In: Konkurencyjność bibliotek w czasach omni-medialnych = Competitiveness of the Libraries in the omni-media ages. Bańska Bystrzyca: Państwowa Biblioteka Naukowa, 2013, s. 57-65.

JAMRY, Hanna. Wojewódzka biblioteka publiczna w Opolu - książnicą regionalną In: Znaczenie osobistości dla miast i regionów: biblioteki i budowanie regionalnych baz danych. Bańska Bystrzyca: Państwowa Biblioteka Naukowa, 2012, s. 55 -65.