3547343801

styl, w którym ruch jest wykonywany. Ostatecznie to rytm, jak zauważa teoretyk, wchłania metrum i jednocześnie przekracza go¹.

Nieco inne znaczenie przypisywał eurytmii niemiecki antropozof Rudolf Steiner (1861-1925). W swej pracy Eurythmy as Visible Speech („Eurytmia — język widzialny”) wprowadza on pojęcie znaczącego ruchu człowieka jako odbicia ruchu Kosmosu, definiując tym samym eurytmię jako stan doskonałej harmonii tancerza z dynamicznymi wektorami bytu, które trzeba badać i podążać za nimi tanecznym gestem, jeśli rzeczywiście chodzi nam o manifestowanie prawdy w sztuce¹².

Konkludując, można się odważyć na określenie funkcjonalnej różnicy pomiędzy metrum a rytmem, występującej w takim samym stopniu w muzyce, poezji i tańcu. Kierując się istniejącą w lingwistyce strukturalnej opozycją langue i parole, rytm byłby mianowicie realizacją metrum w materiale językowym konkretnego utworu, metrum zaś — systemem wersyfikacyjnym, a więc zespołem reguł wierszotwórczych. Tak zarysowane przeciwstawienie przypomina napięcie między chaosem a porządkiem, treścią a formą, nieograniczonym a ograniczonym¹³.

1

   Ibidem, s. 142.

12    R. Steiner, Eurythmy as Visible Speech, Londyn 1984.

13    Cennym wkładem w badania nad percepcją rytmu i metrum jest praca Leonarda B. Meyera, zatytułowana Emocja i znaczenie w muzyce, przeł. A. Buchner, K. Berger, Kraków 1974. Amerykański filozof i kompozytor zarazem badał w muzyce procesy selekcji i organizacji danych zmysłowych. Jego zdaniem „rytm i metrum to ściśle powiązane zmienne niezależne”, ibidem, s. 131. „Spostrzeganie metrum wymaga zdawania sobie sprawy z regularnego występowania akcentowanych i nieakcentowanych uderzeń”, gdy zaś „postrzeganie rytmu wymaga psychicznego grupowania jednego lub kilku nieakcentowanych uderzeń w powiązaniu z uderzeniem akcentowanym”, s. 130-131.

42    | I. PREZENTACJA PRZEDMIOTU BADAŃ