3220343261

osobistej, nie zbyt przychylnie wypowiadał się jednak w stosunku do wkładu Wiesera w naukę, „w pewnych aspektach wzbogacił naukę, nie był jednak twórczym myślicielem i ogólnie rzecz biorąc więcej zaszkodził niż pomógł”¹².

Inne zdanie Mises miał o koledze z klasy Wiesera, który później został również jego szwagrem- Eugenie von Bóhm-Ba werku (ur. 12 lutego 1851 w Brnie, zm. 27 sierpnia 1914 w Wiedniu). Bóhm-Bawerk, który był również pod wrażeniem teorii Carla Mengera, przejął i zastosował je do analizy problemu wartości, ceny, kapitału i procenta. Wtedy, kiedy duża część austriackiego świata naukowego była pod wrażeniem marksizmu, on odrzucił socjalistyczną teorie kapitału i płac na długo przed tym jak komuniści doszli do władzy w Rosji. Jego największe dzieło „Capital and Interest” wydane w 1959 roku w wersji anglojęzycznej, składało się z trzech tomów, wydanych wcześniej w formie osobnej pracy. Swoją karierę naukową Bohem - Bawerk rozpoczął na Uniwersytecie w Innsbrucku(1881-1889), w tym też czasie opublikował on dwa pierwsze tomy swojego wielkiego dzieła. W następnych latach piastował stanowisko Ministra Finansów Austrii, za co został później uhoronowany umieszczeniem podobizny na austriackich banknotach stuszylingowych.

Ostatnie lata swojej kariery naukowej spędził na Uniwersytecie Wiedeńskim. Wtedy też na jego seminaria uczęszczał Ludwig von Mises, który tak wspomina ten okres, „W seminarium Bóhma brałem regularnie udział aż do mojej habilitacji w roku 1913. Ostatnie dwa semestry zimowe, w trakcie których byłem jeszcze seminarzystą, dotyczyły rozważań na temat mojej teorii pieniądza i środków obrotowych (...) Bóhm był wyśmienitym wykładowcą. Nie uważał siebie za nauczyciela, lecz za moderatora, który od czasu do czasu wkracza w dyskusję. Wolność słowa, na jaką pozwalał uczestnikom, była niestety od czasu do czasu nadużywana przez gaduły (...) Uważał, że w nauce należy umożliwić każdemu wypowiedzenie się”¹³ Tą pozytywną cechę swojego mistrza miał później przejąć Mises.

Zanim Friedrich August von Hayek (ur. 8 maja 1899 w Wiedniu, Austro -Węgry, zm. 23 marca 1992 we Fryburgu Bryzgowijskim) poznał nauki Ludwiga von Misesa, był zwolennikiem tzw. socjalizmu fabiańskiego¹⁴. Dopiero pod wpływem

¹²    Ibidem, s. 69.

¹³    Ibidem, s. 377.

¹⁴    Socjalizm Fabiański, to najbardziej umiarkowany kierunek socjalizmu, przeciwny rewolucji społecznej. Fabianie opowiadali się za stopniowym reformowaniem kapitalizmu, bez naruszania jego podstaw; demokracji, wolności i własności prywatnej. Nowy system-socjalizm miał kształtować się ewolucyjnie.

9