38
WIADOMOŚCI UNIWERSYTECKIE
Zakład Literatury Współczesnej
oddane do druku: Aktorzy lubelscy 1915-1939; około 60 artykułów naukowych.
Osiągnięcia innych pracowników Zakładu, z którego grona odeszli G. Filip, J.Trześniowska i J. Adamowicz, a których miejsca zajęli mgr Dariusz Kiszczak i mgr Elżbieta Flis, przedstawiają się następująco:
Janina Szczęśniak: doktorat w 1980 r. Wczesna twórczość B. Prusa; publikacja 30 artykułów; przygotowanie habilitacji na temat Marii Rodziewiczówny w kontekście literatury kresowej (Drzewa wiecznie szumiące niepotrzebne nikomu. Z problematyki kresów w powieści Marii Rodziewiczówny);
Anna Kalinowska: doktorat w 1985 r.; publikacja 20 artykułów; przygotowanie pracy habilitacyjnej na temat Baśń i baśniowość w literaturze przełomu XIX i XX wieku;
Dariusz Trześniowski: doktorat
w 1993 r. Młodopolskie widowisko teatralne. Przykład Jerzego Żuławskiego; publikcja 14 artykułów, w tym jednego we Francji (księga zbiorowa przygotowana w Uniwersytecie Nancy II);
Witold Waszczuk: przygotowywanie pracy doktorskiej na temat Zbierzcho-wskicgo w środowisku lwowskim; publikacja 7 artykułów i rozpraw;
Dariusz Kiszczak: przyjęty do pracy w 1994 roku; 3 artykuły;
Elżbieta Flis: przyjęta do pracy w 1995; 2 artykuły.
Ogółem w Zakładzie pracuje 8 osób, w tym: dwóch profesorów - profesor tytularny (E. Łoch) i profesor nadzwyczajny UMCS (S. Kruk).
W latach 1973-1997 pracownicy Zakładu prowadzili wykłady kursowe i monograficzne, seminaria magisterskie i dyplomowe, konwersatoria, ćwiczenia, zajęcia na kursach przygotowawczych i wakacyjnych (dla cudzoziemców) na filologii polskiej, filologii angielskiej, bibliotekoznawstwie oraz kilku kierunkch na Wydziale Pedagogiki i Psychologii.
Pracownicy Zakładu współpracują z towarzystwami naukowymi w Polsce (zwłaszcza z Lubelskim Towarzystwem Naukowym), z ośrodkami polonistycznymi w kraju i z ośrodkami badań komparatystycznych za granicą, poprzez organizację konferencji naukowych, udział w sympozjach zagranicznych, wyjazdy na lektoraty i staże naukowe.
E. Ł.
Historia Zakładu Literatury Współczesnej sięga początków polonistyki UMCS. Jej pierwszym kierownikiem była bowiem profesor Janina Garba-czowska, która jako jedyny literaturoznawca współtworzyła nasz kierunek w roku 1953 w powstającej wówczas Katedrze Filologii Polskiej. Potem powstał Zakład Historii Literatury Polskiej, w roku 1962 podzielony na I i II Katedrę Historii Literatury Polskiej (kierownictwo II objęła profesor Maria Żmigrodzka). W roku 1972 w wyniku kolejnych przeobrażeń administracyjnych powstał Instytut Filologii Polskiej. W jego obrębie funkcjonowało kilka Zakładów, także Zakład Literatury Współczesnej. Wtedy dopiero określił się charakter Zakładu, który wcześniej spełniał rolę swoistego „omnibusa”, zajmując się także literaturą staropolską, romantyczną, modernistyczną i współczesną oraz zatrudniając specjalistów pracujących nad różnymi okresami literatury polskiej, a także metodyków i teoretyków literatury. Najstarszymi pracownikami Katedry byli więc badacze, którzy później przeszli do innych katedr i zakładów, jak prof. Maria Grzędzielska, doc. Regina Gerlecka, wówczas jego mgr Alina Aleksandrowicz i mgr Janusz Plisiecki
- dziś, oczywiście, profesorowie zwyczajni. Przez kilka lat pracowali mgr Piotr Żbikowski - obecnie profesor WSP w Rzeszowie, Roman Rosiak
- nieżyjący już dziś, potem wieloletni dyrektor Wydawnictwa Lubelskiego, jego żona Elżbieta, mgr Jolanta Kowalczyk -obecnie profesor UL oraz przedwcześnie zmarły Zdzisław Jastrzębski (zm. 1972). Profesor J. Garbaczowska wkładała wiele starań i ambicji w pracę nad rozwojem polonistyki UMCS, choć jej współpraca z innymi pracownikami nie zwsze układała się harmonijnie - między innymi był to zarzut stawiany jej w roku 1968, gdy obciążono ją odpowiedzialnością za tzw. zajścia studenckie na UMCS.
Młodsi pracownicy byli już bezpośrednio uczniami i magistrantami Profesor. Sama nas sobie wybrała i na swój szczególny sposób, apodyktycznie i emocjonalnie opiekowała się nami i lojalnie chroniła. Po jej przejściu na emeryturę w roku 1972 w ciągu kilku najbliższych lat odeszło parę osób: najpierw Elżbieta Kościukiewicz--Reding, obecnie kierownik Muzeum Teatralnego w Gdańsku, Krzysztof Dmitruk - obecnie profesor Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie, Urszula Kowalska - dziś pracownik Uniwersytetu Śląskiego, Jolanta Ługowska - obecnie profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Dorota Mazurek - kierownik Collegium Polonistycznego w Radomiu. Z kolei w roku 1977 przybył z Instytutu Badań Literackich z Pracowni Socjologii Literatury (prof. S. Żółkiewskiego) wówczas doktor, a dziś profesor, Marian Rawiński.
Od wielu lat kierownikiem Zakładu jest prof. dr hab. Jerzy Święch, wychowanek prof. J. Garbaczowskiej od czasów studiów. Jej uczennicami są także prof. dr hab. Elżbieta Rzewuska oraz dr Anna Nasalska i dr Alina Kochańczyk. Spod ręki prof. J. Świę-cha wyszli już młodsi pracownicy: dr Bogusław Wróblewski i asystenci Maciej Jóźwik i Andrzej Niewiadomski.
Przedmiotem badań pracowników