365605634

Pedagogika kultury wobec pytań współczesności

kultury w życiu danej społeczności. Zwracał uwagę na ten problem wspomniany powyżej B. Suchodolski w artykule pt.: „Dramat upowszechniania kultury"¹². Instytucje upowszechniania kultury w pierwszej kolejności tracą na znaczeniu w odbiorze społecznym. Brak środków finansowych na upowszechnianie kultury powoduje zanik zainteresowania różnego rodzaju formami adresowanymi do potencjalnych odbiorców. Kryzysy gospodarcze nękające poszczególne społeczeństwa, także w dobie współczesnej, odbijają się negatywnie na twórcach kultury i sztuki. Ich praca, która jest konsekwencją zdobytej wiedzy i doświadczenia traci uznanie w odbiorze społecznym i zawodowym.

Trudno nie zgodzić się m.in. z B. Suchodolskim i A. Tyszką, że w przypadku splotu różnych niekorzystnych uwarunkowań społecznych, ekonomicznych bądź niekiedy także politycznych, rozwój kultury traci na znaczeniu, a wszelkie czynione przez państwa oszczędności odbywają się kosztem twórców i animatorów kultury, instytucji kulturalnych, organizacji społecznych zajmujących się upowszechnianiem kultury.

Umniejszanie roli kultury w życiu człowieka, lekceważenie nabytych w przekroju dziejowym wartości stanowiących o naszej tożsamości kulturowej i narodowej, uznawanie za przestarzałe i nieadekwatne do obecnych czasów roli tradycji i dziedzictwa minionych pokoleń mogą doprowadzić w konsekwencji do obumierania więzi rodzinnych. Kolejno znacznemu ograniczaniu podlegać będą instytucje kulturalne, których obowiązkiem statutowym jest odpowiedzialność m.in. za krzewienie zarówno lokalnych jak i narodowych tradycji. Współcześnie daje się już zaobserwować powstawanie różnego rodzaju subkultur, które w ten czy inny sposób kreują pewien rodzaj więzi lokalnych bądź sąsiedzkich. Zdarza się, że niektóre z nich przybierają charakter trwały. M. Jędrzejewski w swoim opracowaniu pt. Młodzież a subkultury: problematyka edukacyjna wymienia szereg subkultur, które można uszeregować jako subkultury młodzieżowe, religijno-terapeu-tyczne, ekologiczno-pacyfistyczne, subkultury buntu społeczno-obyczajowego, subkultury ucieczki i izolacji¹³.

Zupełnie nowym zjawiskiem, które zyskuje coraz większe znaczenie w życiu każdego niemal człowieka są społeczności wirtualne, dla których wartością nadrzędną powoli stają się uniwersalne środowiska globalne.

Dopełnieniem głębokich przemian cywilizacyjnych odnoszących się do szeroko rozumianej problematyki kultury są coraz częściej i mocniej wrośnięte w życie codzienne poszczególnych społeczności media masowe, w tym także w wymiarze globalnym. Aktywność mass mediów może ro-

¹²B. Suchodolski, Dramat upowszechniania kultury, [w:] Dylematy upozoszechniania kultury, Zbiór materiałów pod red. J. G aj dy, Lublin 1991.

¹³ Szerzej: M. Jędrzejewski, Młodzież a subkultury: problematyka edukacyjna, Warszawa 1999.

37