365605913

Rozdział 1. Układ krążenia. Sztuczne narządy

Rys. 1.2 Budowa serca człowieka: 1 - prawa komora, 2 - lewa komora, 3 - prawy przedsionek, 4 - lewy przedsionek, 5 - tętnica płucna, 6 - aorta, 7 - zastawka trójdzielna, 8 - zastawka płucna, 9 - zastawka mitralna, 10 - zastawka aortalna, 11 - żyły płucne, 12 - żyła główna dolna, 13 - żyła główna górna.

Skurcz trwa około 1/3 czasu cyklu. Na początku skurczu zastawka aortalna jest zamknięta przez krótki czas (około 100 ms), w którym objętość lewej komory się nie zmienia a rośnie w niej ciśnienie do wartości równej ciśnieniu w aorcie (rys. 1.3). Okres ten jest zwany skurczem izowolumetrycznym. Po przekroczeniu wartości ciśnienia w aorcie otwiera się zastawka aortalna i następuje wyrzut krwi z komory do aorty oraz dalszy wzrost ciśnienia do wartości około 120 mmHg. Po otwarciu zastawki aortalnej przepływająca przez nią krew szybko przyspiesza osiągając maksymalną prędkość (po około 1/3 czasu trwania skurczu) gdy płatki zastawki całkowicie się rozchylą. Ze względu na odpływ krwi z aorty ciśnienie w aorcie lekko spada (w stosunku do ciśnienia w komorze) i trwa dalszy wypływ krwi do aorty, do momentu rozpoczęcia nagłego rozkurczu. W momencie rozluźniania się komory ciśnienie w komorze spada i gdy spadnie poniżej ciśnienia w aorcie następuje zamknięcie zastawki aortalnej i rozpoczęcie izowolumetrycznego rozkurczu. Podczas skurczu lewej komory i wypływu krwi z aorty powstają wiry w trzech zatokach poniżej płatków zastawki aortalnej, które w końcowej fazie skurczu zapewniają szybkie zamknięcie zastawki. W momencie zamykania i po zamknięciu zastawki aortalnej powstaje wsteczny przepływ, który szacuje się, że nie przekracza 5% właściwego przepływu u zdrowych osób (Yoganathan i in. 2004). W czasie pracy serca zastawka aortalna zmienia swą wielkość oraz przemieszcza się. Po zamknięciu się zastawki aortalnej ciśnienie w aorcie chwilowo wzrasta tworząc tzw. ząb dikrotyczny. Ząb dikrotyczny powstaje w wyniku zmiany kierunku przepływu krwi w oddalonych częściach aorty spowodowanej elastycznością jej ścian (Filipczyński i in. 1980).

W czasie rozkurczu izowolumetrycznego w zamkniętej komorze spada gwałtownie ciśnienie i po obniżeniu poniżej ciśnienia przedsionkowego następuje otwarcie zastawki

15