365605912

Rozdział 1. Układ krążenia. Sztuczne narządy

Układ krążenia u człowieka jest układem zamkniętym, zawierającym dwa krwioobiegi - duży i mały. W krwioobiegu małym, nazywanym również płucnym odtlenowana krew wypływa poprzez tętnicę płucną z prawej komory serca do płuc. Natlenowana w płucach krew wraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka serca. Krwioobieg duży, zwany również ogólnym rozpoczyna się aortą, poprzez którą z lewej komory serca wypływa natlenowana i bogata w substancje odżywcze krew. Aorta posiada wiele rozgałęzień i dostarcza krew do wszystkich tkanek organizmu. Od części wstępującej aorty odchodzą naczynia wieńcowe, a następnie z łuku aorty odchodzą: pień ramienno - głowowy, tętnica szyjna wspólna lewa i tętnica podobojczykowa lewa. Dalsza część aorty to aorta zstępująca składająca się z części piersiowej i brzusznej. Do prawego przedsionka serca krew wraca żyłą główną górną i żyłą główną dolną. Żyła główna górna zbiera krew z głowy, szyi, kończyn górnych, klatki piersiowej i częściowo z tylnej ściany brzucha - z części ciała zaopatrywanych przez gałęzie łuku aorty i aorty piersiowej. Żyła główna dolna zbiera krew z klatki piersiowej, jamy brzusznej, miednicy mniejszej i kończyn dolnych - z części ciała zaopatrywanych głównie przez gałęzie aorty brzusznej (Gołąb i Traczyk 1981).

1.2 Serce. Cykl pracy serca

Serce jest mięśniowym narządem układu krążenia pełniącym funkcję pompy ssąco - tłoczącej. Wielkość serca człowieka porównuje się z wielkością prawej dłoni, jego przeciętne wymiary nie przekraczają 15 cm X 9 cm X 10 cm, a masa wynosi około 300 g. Pojemność serca mieści się w zakresie 510 — 775 cm³ (Gołąb i Traczyk 1981). We wnętrzu serca (rys. 1.2) wyróżnia się cztery jamy: przedsionek prawy i lewy oraz komorę prawą i lewą. Ze względu na pulsacyjny charakter pracy właściwy kierunek przepływu zapewniają cztery zastawki: zastawka przedsionkowo - komorowa prawa (trójdzielna), zastawka przedsionkowo -komorowa lewa (mitralna), zastawka komorowa prawa (pnia płucnego) i zastawka komorowa lewa (aortalna). Zastawka trójdzielna jest zbudowana z trzech płatków, zastawka mitralna składa się z dwóch płatków (podobieństwo do mitry biskupiej), natomiast zastawki pnia płucnego i aortalna zbudowane są z trzech półksiężycowatych płatków.

U dorosłego człowieka w spoczynku serce bije z częstotliwością 65 — 85 uderzeń/min, a podczas wysiłku osiąga nawet 150 uderzeń/min. Objętość wyrzutowa serca wynosi około 80 cm³, co przy częstotliwości pracy 70 uderzeń/min (czas cyklu 0.86 s) daje wydatek minutowy równy 5600 cm³. Każdy cykl pracy serca składa się z fazy skurczu i fazy rozkurczu.

14