369584391

- 13-

Wstęp

czonej racjonalności. Przyjęte tu rozwiązanie formalne - system społeczny jako zbiór odrębnych gier, a nie jedna gra obejmująca wszystkie zjawiska - pozwala również modelować, przy teorii gier jako podstawie formalnej modelu, systemy społeczne o bardzo dużej złożoności.

Od strony praktycznej model otwiera radykalnie nową perspektywę prognozowania przyszłych działań wielkich korporacji a co za tym idzie przyszłych zmian w całych sektorach gospodarki. Model wyraźnie pokazuje różnice między sposobem prognozowania małych prywatnych firm, a tworzeniem analogicznych prognoz dla dużych firm notowanych na publicznych giełdach papierów wartościowych. Model jasno wskazuje, jakie mechanizmy wewnętrzne oraz jakie relacje ze światem zewnętrznym kształtują działalność korporacji. Korporacja nie jest już tutaj „czarną skrzynką", lecz strukturą społeczną, a głównymi wyznacznikami jej przyszłych działań są: stopień nasilenia wewnętrznych i zewnętrznych konfliktów interesów oraz możliwość budowania strategii o przewidywalnych efektach.

Pierwszy rozdział książki poświęcony jest wyjaśnieniu, dlaczego autor wybrał ujęcie instytucjonalne jako wiodący zbiór założeń do badania działalności korporacji w kontekście rynku kapitałowego. W rozdziale tym prezentowano rys historyczny rozwoju instytucji korporacji oraz różnice między zastosowaniem do badania działalności korporacji aparatu pojęciowego klasycznej mikroekonomii z jednej strony a teorii instytucjonalnych z drugiej. Historyczny rozwój korporacji jako formy przedsiębiorstwa rozpoczęto tu od pokazania genezy współczesnej korporacji, od starożytnych i średniowiecznych form wspólnego inwestowania począwszy. Następnie omówiono istotny dla rozwoju korporacji okres ekspansji brytyjskiego imperium kolonialnego oraz szybkiego rozwoju europejskich rynków kapitałowych, w ślad za którym przedstawiono zmiany, jakie zaszły na przełomie osiemnastego i dziewiętnastego wieku za sprawą Wielkiej Rewolucji Francuskiej oraz postępującej regulacji rynku kapitałowego. Wreszcie przedstawiono proces kształtowania się amerykańskiego modelu korporacji w oparciu o efekty dwóch kolejnych rewolucji przemysłowych oraz omówiono przykłady historycznego rozwoju konkretnych korporacji wybranych spośród tych największych w dzisiejszym świecie. Następnie dokonano porównania tego, w jakim stopniu rozwój korporacji można wyjaśnić na bazie klasycznej mikroekonomii, a w jakim stopniu jej założenia są trudne bądź niemożliwe do zastosowania i należy je wzbogacić dorobkiem teoretycznym nowej szkoły instytucjonalnej.

W kolejnych dwóch rozdziałach rozwijane są dwa zagadnienia uznane przez autora za szczególnie ważne przesłanki modelowania działalności korporacji: wewnętrzna dynamika korporacji i jej relacje z rynkiem kapitałowym (rozdział 2) oraz rola technologii i ryzyka w decyzjach inwestycyjnych korporacji (rozdział 3).

Pojęcie wewnętrznej dynamiki korporacji odniesiono do jej relacji z rynkiem kapitałowym dlatego, że zdaniem autora właśnie to powiązanie jest najistotniejsze dla zrozumienia procesów decyzyjnych korporacji. W procesach tych bardzo ważna rola przypada moderowaniu konfliktów interesów związanych z procesem pozyskiwania kapitału i jego inwestowania. Moderowanie to odbywa się poprzez różnego rodzaju