3702671847

34 STANISŁAW DOBRZYCKI. [365]

W 1. os. 1. mn. obok końcówki —my występuje —ma.

Słowa klasy II. tworzą imperativus w jęz. og. w ten sposób, źe do formy z i przystępuje/: ciągnij, drażnij; w gwarze Krz. w kilku wyrazacli j nie ma, i ginie, zostawiając ślad w zmiękczeniu n ale wreszcie i to ń ginie. Wskutek tego mamy formy dag, ćid. cof de, draż. Za to jest stajaj obok stań, sądnij se. W plur. dog de, ćidće, cof de de. [draźde nie słyszałem/, stańijće, dadńijće se.

Słowo dam ma w imperat daj i dej\ co do użycia są delikatne odcienia: n. p. _rdaó mu? — ńe daj!^1, — ale: „bedźes yidźcc, jino mi ty ńe dej !^u ; albo: „ty mu daj\ bedźes yidźdu., jak di uoddd!^u

31.    Part. praes. act. należy do wyjątków; pojawia się w pieśniach (pieśni w ogóle dłużej przechowują dawne formy) i w stałych zwrotach, jak n. p. „ńe yela mydlą"ćy, ńe vymd\'ają^ucy Panu Bogu bywem v koddele^, „ńe chvdla^ucy de^u.

32.    Infinitivus.

Bardzo dużo słów częstotliwych na —avad w języku ogólnym uległo zmianie na —ovad (na wzór kupować), wreszcie na —yvad (na wzór bywać, zrywać). W gwarach ludowych pozostała przeważnie forma na —ovad, rzadziej na —avac\ tak w Krz: grdoad, preskakovać, podi-skovad₎ vyzyskovać, vynajdoi:ad, dovadovać de, vypytovad de, \idovac, pre-kopovad, zapisovad, pokazouad, Uobecovad i wiele innych.

Zachował się dawny infin. sud, w og. p. sypad i formy pochodne: 5 w u , suwa, s uli.

Part. praet. act. 1., podobnie jak part. praes. act. pojawia się bardzo rzadko; n. p. „uccirsy te doe^y,te ^obrazy^a.

Part. praet act. II. na ł w klasie II. tworzy się w rodzaju męskim sing. od tematu rozszerzonego sułiksem —na—, w żeńskim i nijakim i w plur. od tematu bez tego sufiksu: di snów, ćisua, diswo, ćidli, — skolcnów, skokwa, skolcwo, slcokli, — cofnóu, cofną, cofwo, cofli, — zam-knon, zamlcwa, zamkwo. zanikli. — trasnów, trasna, traswo, tradli.

Part. praet. pass. Obok zamkńe"ty, spuchńefty, spotyka się f. zam-knony, spuchńony. Od imre jest forma umarty.

33.    Formy słowa złożone.

W piaeteritum 1. os. plur. nie ma d: bylimy, stanęlimy, chodźeli-my * podobnie w eonditionalis : /*sce my \ę"cy iińedli.

Futurum powstaje przez połączenie słowa będę z infinitiwem lub part. praet. act. II., bez zachowania reguły — ostatecznie dowolnie przez gramatyków ustanowionej — że jeśli będę poprzedza, to ma być part., jeśli zaś następuje, to infin.: bedźe chodzid a trenkoudn będę, obok : będę c/iodźóu i trenkovad będę.